Na een verwoestend precies beschreven avond amateurtoneel waarin een van de protagonisten uit de roman een hoofdrol speelt, volgt zo rond pagina 37 de eerste ruzie. Een dialoog langs een provinciale weg waar je al na een paar alinea’s van in ademnood raakt. Middenin is er iets wat op een diagnose lijkt. ‘Hierna liep de ruzie uit de hand. Hun armen en benen trilden van het ruziemaken en hun gezichten wrongen zich in vormen van haat; ze boorden zich in de hitte van de strijd steeds dieper in zwakke punten, ontdekten slimme sluipwegen om de muren van hun vesting heen en snelle kansen om van tactiek te veranderen en na een schijnbeweging weer toe te slaan. In de tijd die het kostte om naar adem te happen reisden hun herinneringen snel door de jaren om oude wapens te halen die de korst van oude wonden af zouden rijten, en zo ging het door.’
Romans las ik in die tijd voor het slapen. Richard Yates’ Revolutionary Road heeft binnen enkele etmalen een hoop nachtrust uitgespaard, met alle rotzooi die daar bij hoort. Daarna heb ik hoofdrolspelers Frank en April op veel plaatsen teruggezien en door ettelijke dromen voelen zwerven, als waren het kennissen waarmee je al jaren een verhaal hebt. Ik ben meer lezers tegengekomen die zoiets vertelden.
De film (Sam Mendes, 2009) heb ik nooit durven zien. Geen idee waarom. Naar de toneelbewerking door Jacob Derwig, komend najaar in een regie van Erik Whien, zie ik raar genoeg enorm uit. Geen idee waarom ik voor zoiets dan weer geen enkele schrik heb. Heeft iets met nabijheid te maken, denk ik. Die mensen in dat boek doen zo verschrikkelijk hun best om goed te worden in de kunst van leven, maar ze kunnen het niet en ze leren ook niks. Zulke romanfiguren moet je niet in het donker tegenkomen, die moet je voor je neus zien. Hun levenszweet moet je bij wijze van spreken kunnen ruiken. De vertolkers worden trouwens Alejandra Theus, Teun Luijkx, Malou Gorter en Jacob Derwig. In een vormgeving van Marc Warning en in het licht van Casper Leenhuis.
Try-outs vanaf 4 oktober, première op 7 oktober, allemaal in Rotterdam, daarna door het land tot medio december, theaterrotterdam.nl, toneelschuurproducties.nl