De PvdA-fractie te Amsterdam wil het gebruik van het woord ‘allochtoon’ door gemeenteambtenaren verbieden. Want dat woord leidt tot discriminatie. Veel van die zogenaamde allochtonen zijn hier geboren en dus gewoon Nederlanders. Maar verbieden? Ik probeer mijn zoon van vijf – blij, levenslustig, eigenlijk net een gemeenteambtenaar – te bewegen niet bij alles ‘piemel’ te roepen, door na drie piemels te zeggen dat het nu wel weer genoeg is geweest. Zelfs die subtiele ergernis is voor hem genoeg stimulans er nog eens flink de vaart in te piemelen. Verbieden zou echt desastreus zijn.

Doodzwijgen van ongewenste woorden werkt beter. Neem een woord. Emancipatie. Dat vonden we de afgelopen jaren ‘best belangrijk’. Denk aan de discussie over de imams van onduidelijke komaf die geen handen van vrouwen wilden schudden. Die rare moslims moesten snel bijgeschoold over vrouwenemancipatie, vond de minister van Vreemdelingenzaken. Maar elke zojuist uit de woestijn ingevlogen echtgenotenknuppelaar kan met een gerust hart op de grootste liberale partij van Nederland stemmen. Het woord emancipatie duikt in hun verkiezingsprogramma niet op. In het program van het cda ook niet – mogen we constateren dat Aart Jan ‘de emancipatie is af’ de Geus gewonnen heeft van Rita ‘u moet nog veel leren’ Verdonk? Het cda-program is overigens erg lang vergeleken met dat van de vvd, maar net korter dan dat van de pvda. Voor de statistieken: het vvd-program is een zesde van het pvda-program en dat van GroenLinks iets korter dan het gemiddelde.

Het program van de vvd is vlot, dat van GroenLinks doortimmerd, dat van het cda serieus christelijk en dat van de pvda bewogen. Ze verdienen allemaal complimenten. En ze staan allemaal stijf van wat een anonieme rijksambtenaar op een helder moment in 2000 doopte tot: beleidsporno. Dat klinkt niet aardig. Maar wie op zoek naar onze toekomst vier van dit soort programma’s achter elkaar leest, voelt zich gestraft. Voortdurend actuele steekwoorden, waarbij de kiezer hopelijk denkt: goed dat deze partij daar eens aandacht aan besteedt! Opvattingen en kwestietjes zo knap verzonnen dat ze adviesraden en commissies doen glimmen. De zorg moet natuurlijk kleinschalig. En het onderwijs moet vanzelfsprekend met rust gelaten worden. (Het cda schrijft 96 keer over onderwijs, de pvda 82 keer, de vvd 9 keer en GroenLinks 44 keer. Ik zou er als leraar knap nerveus van worden.) En de dieren natuurlijk. De dieren hebben het weer goed voor elkaar. Dierenwelzijn duikt in deze programma’s vaker op dan mensenwelzijn – een trend die al bij de vorige verkiezingen zichtbaar werd en die vermoedelijk iets te maken heeft met, ja, met wát in hemelsnaam? Ook de moeder aller dooddoeners, namelijk dat ‘de wereld snel verandert’ en ‘steeds kleiner wordt’, is prominent in álle programma’s aanwezig. De wereld wordt al zo lang als ik lees steeds kleiner – Nieuw-Zeeland moet ergens bij de bakker liggen.

Dit alles onder het motto: zolang het Centraal Planbureau maar een fiat geeft aan de doorgerekende werkgelegenheidsplannen.

‘Het regent de laatste tijd wat veel, we doen d’r maar wat extra rioolbuizen in, in ons verkiezingsprogramma.’ ‘O. Niks met allo… eh, negers dit keer?’ ‘Nee, dat zijn ze beu, de mensen.’ ‘Ik zet die buizen onder paragraaf 5.2, Maatschappijvisie, oké?’ ‘Het lijkt mij meer een zorgdingetje.’