Hij wilde maar zeggen: dat hij inmiddels in vegan paradise woont, wil niet zeggen dat hij vergeten is waar hij vandaan komt. Dat blijkt ook op American Band, uit songteksten vol verhaaltraditie als ‘Tell you stories of our fathers and the glories of our house/ Always told a little slower, ever south’. De disclaimer had een reden: nooit eerder klonk zijn band zo politiek, en nooit eerder formuleerde hij zijn zinnen zo onomwonden. American Band is zonder enige restrictie een protestplaat: bijna elk nummer is een statement.
Het album klinkt naar de volledige muziekhistorie van het zuiden van de VS. Met de twee frontmannen Hood en Mike Cooley heeft de band een surplus aan muzikaliteit in huis. American Band klinkt naar linkse rednecks. Wapenbezitters, grenswachten en dronkenlappen: ze worden allemaal aangesproken door Hood en Cooley. Maar ze gaan verder: in What It Means gaat het over politiegeweld tegen zwarte Amerikanen, en het nummer richt zich rechtstreeks tot andere blanke Amerikanen, die ontkennen dat het geweld raciaal is. Het zijn venijnige zinnen die dan volgen: ‘I mean, Barack Obama won/ And you can choose where to eat/ But you don’t see too many white kids/ Lying bleeding on the street’.
Opvallend is het slotnummer. De tekst is even direct geformuleerd en kaal opgeschreven als de rest van het album, maar het onderwerp is veel minder politiek: het gaat over de zelfmoord van acteur Robin Williams, en is geschreven als een brief aan hem, dus in de you-vorm. Patterson Hood maakt meteen in de beginregels duidelijk dat hij Williams niet persoonlijk heeft gekend. Maar depressies komen in zijn familie veelvuldig voor, zingt hij, en Williams bracht hem vreugde die de acteur kennelijk zelf ontbeerde. De zelfmoord van Williams leidde in de Verenigde Staten tot een discussie over het recht op zelfmoord, dat al snel onsmakelijke kanten kreeg, zeker toen de keuze van Williams ‘laf’ werd genoemd. Het levert even pijnlijke als mooie tekstregels op, met de onomwonden rauwheid van het diepe zuiden: ‘Some asswipe on TV said you should be ashamed/ For your cowardice in facing down your flaws/ I’m not sure what makes me sadder, all that talent up in flames/ Or the lack of understanding that it wrought’.
Drive-By Truckers spelen 6 maart in Paradiso
Beeld: Drive-By Truckers. Van links naar rechts Matt Patton, Brad Morgan, Patterson Hood, Mike Cooley en Jay Gonzalez (Danny Clinch)