De nieuwe film van Hollywood-ster Jennifer Lawrence is een spionageverhaal dat zich afspeelt tijdens de Koude Oorlog. Ze is een Bolsjoj-ballerina die gerekruteerd wordt voor dienst in een speciale eenheid van de Russische inlichtingendienst. Tijdens haar opleiding leert ze hoe mannen te verleiden door in te spelen op wat ze echt willen, en dat is macht.
Red Sparrow gaat over het ontmaskeren van een dubbelagent, maar van John Le Carré-achtige, verfijnde spy craft is hier geen sprake. Regisseur Francis Lawrence, die eerder het verwerpelijke I Am Legend (2007) en meer recent de tamelijk saaie Hunger Games-films maakte, kiest voor een pittigere benadering. In zijn handen wordt Dominika Egorova, het personage van Lawrence, een soort vrouwelijke James Bond, niet die van de films, maar die van de boeken van Ian Fleming. Dat is behalve behoorlijk ironisch vooral ook een gouden greep, een die net als in de hoogtijdagen van Flemings Bond in de jaren vijftig en zestig inspeelt op de gender politics van de tijdgeest. Waar Bond een herbevestiging was van mannelijke macht in het Engeland van na de oorlog, daar representeert Dominika, zoals haar naam suggereert, de machtsgreep van een vrouw in een wereld waarin mannen overheersen.
Deze wereld lijkt in alles op de huidige, zeker in de context van de #MeToo-beweging: de film is nog nauwelijks begonnen of een mannenhand sluipt op een avond bij het Bolsjoj subtiel maar niet onopgemerkt over de blote rug van Lawrence. Even later ontmoet een oudere man haar in een hotelkamer en sommeert haar zich uit te kleden.
In de mooiste scènes zien we hoe Dominika transformeert van slachtoffer naar dader. Tijdens haar opleiding leert ze de fijne kneepjes van het verleidingsvak. Haar leermeester is een kgb-agent, verrukkelijk gespeeld door Charlotte Rampling die de onovertroffen Lotte Lenya in herinnering brengt, de Oostenrijkse actrice die Bond in From Russia with Love (1963) zoveel hoofdbrekens bezorgt met haar giftige puntschoen. Het is alsof zowel Rampling als Lenya de geestelijke moeder is van Lawrence, die later precies weet dat ze de mannen moet aanpakken met een mengeling van list en lichamelijk geweld.
Hoe het verhaal zich vervolgens ontwikkelt, is van onderschikt belang. Het plezier van Red Sparrow ligt in het ervaren van de kracht van Lawrence als filmster, als cultureel icoon. Met haar performance ondermijnt ze niet alleen de cultuur van mannelijke macht, ze haalt ook geijkte denkbeelden over het feminisme onderuit. Hier komt ook nog bij dat Lawrence tijdens de publiciteitscampagne van de film een controverse veroorzaakte door in het ijzig koude Londen in een jurk te verschijnen die weinig aan de verbeelding overliet. Het was net alsof haar boodschap dezelfde was als die in de film: het vrouwenlichaam is een object van begeerte, maar dan wel volgens de voorwaarden die de vrouw zelf stelt. Gevolg: niet alleen de mannen in het verhaal zijn de kluts kwijt als ze met Lawrence in aanraking komen, ook in de echte wereld weten ze weinig raad met de overweldigende erotiek van haar verschijning.
Nu te zien