Lafheid is daarom het volgen van de mode; we hoeven er geen eigen smaak op na te houden, want niets maakt zo onzeker als zelf moeten bepalen wat ons wel of niet past. Lafheid is daarom het volgen van een ideaal, want elk ideaal geeft ons denkgemak. Wie alles beoordeelt aan het ideaal, krijgt ruimte in zijn hoofd. Het fijnste ideaal is een ideaal waarbij je niet hoeft te denken. Lafheid is daarom de vlucht in de wetenschap; de zekerheid van statistieken, van cijfers, van een onthullende grafiek - het is misschien wel de mooiste vorm van lafheid, want niet jij, maar de cijfers zijn verantwoordelijk.
Lafheid, de kern van ons reptiele brein. Wat is er mooier dan om meteen de schutkleur van de omgeving aan te nemen; te zijn als Proteus - loop je naast een kikker, je wordt een kikker; loop je als een mens, je wordt een mens.
Lafheid is altijd de uitkomst van oud-succes.
De VPRO stond vroeger voor moed. Voor onmaatschappelijk gedrag. Hun succes kwam door hun tegendraadsheid. Omdat ze thans niet hoeven te veranderen, niet moeten veranderen en niet willen veranderen, doen ze nu niets, en zijn ze laf; er gebeurt daar niets meer wat de moeite waard is.
Dat geldt ook voor Vrij Nederland. Misschien dat men, nu men tot verandering gedwongen is, weer moedig wordt en iets gaat durven.
Idem dito voor de Volkskrant, die nog groeit en groeit, maar waar steeds minder gebeurt - het lijkt wel of iedereen daar vastgeplakt zit. Het geldt voor de PvdA die de inhoud van haar leuzen is kwijtgeraakt. Sociaal-democratie à la de PvdA is slijmen met de liberalen geworden.
Wanneer ik dit lijstje bekijk, staar ik naar mijn eigen verleden. We waren allemaal van de straat, en we wisten dat het daar gebeurde. Niemand had ooit naar driehoog achter geluisterd; niemand had ooit het verhaal van de oorlogsveteraan gehoord die niets van de politici moest hebben. Niemand had ooit oog gehad voor de structuren van de armoe. Wij wilden dat vormgeven, in kaart brengen, die onderdrukten een stem geven, en daarvoor hadden we de VPRO, Vrij Nederland, de Volkskrant, de PvdA, maar die zetelen nu allemaal in architectonische nieuwbouw, in herenhuizen en grachtenpanden. De moed van vroeger, de lafheid van nu.
In een brief die mijn dochter krijgt van een of andere sportclub, staat dat wij, ouders, er ook op moeten toezien dat zij ‘bepaalde normen en waarden’ handhaaft. De zin brengt mij tot razernij, want welke normen en waarden moeten worden gehandhaafd? Wanneer de sport, waar ik erg van hou, spreekt over normen en waarden, zie ik altijd vendelzwaaiers voor me en hoge militairen op de tribune.
Mijn ex zegt dat het vermoedelijk niet kwaad bedoeld is - er wordt de laatste tijd nogal uit de sporttassen gestolen.
En toch… Met die boefjes heb ik meer compassie dan met de getroffenen, waaronder trouwens mijn dochter.
Maar het is goedkope compassie - het is nog iets wat over is van vroeger, toen engagement nog de uitkomst was van helder en nuchter denken en niet het resultaat van een zouteloze opvatting.
Ik koop een nog duurdere sporttas voor dochter die je af kunt sluiten, waardoor stelen bijna onmogelijk is. Weet je wat - ik doe er een klein slotje met een sleuteltje bij, want mijn dochter heeft allemaal dure kettinkjes, horloges, oorbellen van zilver en ringen van goud - die kan ze dan ook in die tas veilig opbergen. En ik doe haar op een andere, nette club.
De lafheid is een vreemde, sterke energiestroom - zij brengt meer mensen in beweging dan moed.
Als ik mezelf niet constant in de maling zou nemen, zou ik de hele dag in mijn broek schijten van angst.