Luiheid moet dus worden opgevat als vrije tijd. Lafargue viel op omdat hij zich verzette tegen de toen heersende arbeidsmo- raal, die volgens hem leidde tot ‘werkplaatsen waarin men de werkende massa ’s opsluit, waarin men ze gedurende twaalf en veertien uur tot dwangarbeid veroordeelt’. Een moraal die volgens Lafargue bovendien leidt tot overproduktie, milieu- schade, oorlogsvoorbereiding en scheiding van arm en rijk. In die zin is het pamflet opmerkelijk visionair. Lafargue was overigens voorstander van een werkdag van drie uur; vijf uur korter dan de socialisten eisten bij de oprichting van de Tweede Internationale negen jaar na het verschijnen van het pamflet.
Amsterdam, F. PADT
Rubriek
Luiheid
Martin van Amerongen heeft ongelijk wanneer hij meen dat ‘het recht op Luiheid wordt opgeëist door oblomovisten, die niet weten wat zij met het leven aanmoeten ’ (De Groene 5 april 1995 ). Het recht op luiheid, een pamflet van Paul Lafargue, is namelijk een pleidooi voor arbeidstijdverkorting.
Uit: De Groene Amsterdammer van
www.groene.nl/1995/17
www.groene.nl/1995/17