Het eerste boek is een persiflage op de gevolgen van een dictatuur. Het tweede bevat de literaire uitwerking van Korczaks ideeen over de participatie van kinderen in de samenleving via onder andere een eigen parlement. In de informatieve sfeer hadden we begin jaren zeventig de maatschappelijk geengageerde uitgaafjes van uitgeverij Sjaloom, waaronder Dikkop zat op de wc. Daarin nemen de arbeiders de macht over in een schaamteloos vervuilende fabriek: ‘Als maar een man de baas is gaat het verkeerd. Die les hebben wij nu wel geleerd. Het gaat alleen maar goed als je het samen doet.’ In 1981 verscheen nog De jaarkroniek van Pietje Politiek, een bundeling politieke commentaren uit Vrij Nederlands kinderkrant De Blauw Geruite Kiel.
Over Het politiek-boek van Bas van Lier kan dus in elk geval worden opgemerkt dat het in een leemte voorziet. In beknopte vorm komt de essentie van wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht aan de orde. Het boek gaat over macht en democratie, rechten en plichten, over het parlement, de belastingen, de Verenigde Naties, de vluchtelingen- en de milieuproblematiek. Zowel qua toon als informatieniveau is het gericht op kinderen vanaf een jaar of negen. Direct op de eerste bladzijde verwoordt de auteur zijn belangrijkste uitgangspunt: ‘Politiek wordt minder saai als het over iets gaat waar je zelf mee te maken hebt.’ Hij probeert dan ook onderwerpen te verhelderen door ze te verplaatsen naar een huis-, tuin- en keukensituatie. ‘Geld speelt geen rol, zegt Ollie B. Bommel altijd. Maar als het om macht gaat, is geld juist wel heel belangrijk. Denk maar eens aan iets dat je graag wilde hebben, maar niet kreeg van je ouders. Dure Nikes of zo. Soms stellen ouders eisen voordat ze je zoiets geven. Dan moet je eerst een goed rapport hebben, of beloven dat je je zusje minder pest.’
De uitleg is simpel maar inventief. De regering houdt elk jaar ‘een grote inzameling’. Dat zijn de belastingen. Buitenlandse politiek wordt ingeleid met het idee dat het handig is om op goede voet met de buren te staan, zodat je tijdens de vakantie verzekerd bent van zorg voor de goudvis en de planten. Soms leidt deze aanpak onvermijdelijk tot oversimplificatie. Het functioneren van de Tweede Kamer beschrijven als ‘Kamerleden mogen altijd vragen stellen aan de ministers en de ministers moeten daar eerlijk antwoord op geven’, levert wel een erg zonnige kijk op het politieke bedrijf op.
Ook ontsnapt de auteur niet helemaal aan het Oom-Bas-vertelt-toontje, dat zoveel informatieve kinderboeken ontsiert. Over het milieu heet het: ‘Gelukkig is de regering al een tijdje bezig om aan al deze problemen iets te doen. En ze is maar wat blij dat er kinderen zijn, die daarbij helpen.’ De grappige, zwierige tekeningen van Heleen van Vliet maken dat kinderen niet direct zullen terugdeinzen voor het idee van een nuttig, informatief boek. Maar dat hebben ze wel in handen.