Parijs – Fouten erkennen, excuses aanbieden en aangeven hoe je het vanaf nu allemaal anders gaat aanpakken. Macrons tv-speech had deze week alle trekken van een klassiek mea culpa. Te midden van een decor van rococo en bladgoud erkende hij dat hij had gegriefd met ‘bepaalde woorden’ en sprak hij over de ‘woede’ die leefde in het land. Daarbovenop had de president enkele cadeautjes. Het minimumloon stijgt met honderd euro, overuren worden niet langer belast en voor gepensioneerden ligt er lastenverlichting in het verschiet. Dat komt boven op de reeds opgeschorte verhoging van de dieselaccijns. Geschat wordt dat dit zo’n tien miljard euro gaat kosten. Wie dat gaat betalen, is van later zorg.
Al wekenlang is het land in de ban van de ‘gele hesjes’. Ze bezetten rotondes in de provincie en radicalere elementen houden huis in de steden. Ze klagen over hoge lastendruk, verdwijnende overheidsvoorzieningen en hoofdstedelijke arrogantie. Een meerderheid van de Fransen steunt de beweging. Het was duidelijk dat Macron een gebaar moest maken. Maar heeft hij genoeg geboden? De geharnaste gele hesjes zal hij hiermee niet paaien. Die eisen zijn aftreden. Hij gokt erop dat hij de gematigden in zijn kamp kan trekken, de beweging verder radicaliseert en daarmee uit de gratie raakt.
Toch waren de excuses en de cadeautjes niet het opmerkelijkst aan de speech. Dat was de frase ‘veertig jaar ellende’ – een formulering die de gele hesjes in de mond bestorven ligt. Het is codetaal voor het politieke establishment dat er niet in slaagt hervormingen door te voeren. De werkloosheid schommelt al decennia rond de tien procent, de koopkracht blijft achter, de staatsschuld loopt op. Tegelijk zijn er diepe breuklijnen in de Franse samenleving: tussen stad en platteland, rijk en arm, oude en nieuwe Fransen. Gedurende de verkiezingscampagne heeft Macron zich tegen het politieke establishment afgezet. De hesjes vinden echter dat hij er juist onderdeel van is. Ze wijzen op de afschaffing van de vermogensbelasting, een maatregel waarvan vooral rijke Fransen profiteren. Macron komt hier niet op terug en daarmee geeft hij aan dat van een koerswijziging geen sprake zal zijn. Hij houdt vast aan de hervorming van de verzorgingsstaat en lastenverlichting voor het bedrijfsleven. Hij speelt quitte of dubbel in de hoop dat de economische groei tijdig zal aantrekken. Hij weet dat hij uiteindelijk zal worden afgerekend op koopkracht. Macron heeft zeker diep gebogen, en hij is bepaald verzwakt. Maar vooralsnog is hij ongebroken.