Manosphere

Er kwam een mevrouw voorlezen in de klas van mijn achternichtje (5). Op de foto ervan zag ik Femke Halsema. Vroeg de kleine ’s avonds aan haar moeder: ‘Kunnen jongetjes ook burgemeester worden?’ Wauw. Zo ver zijn we dus heen, zou Jordan Peterson zeggen, die ik dezelfde dag voorbij zag komen in Alfamannen. Een Tegenlicht-aflevering vol getrainde spierballen en/of polemische geest; maar ook vol mannen die verliezers zijn in de seksenoorlog om burgemeesterschap en ‘baas in eigen huis’.

Onderzoeksjournalist Hanna Rosin en socioloog Warren Farrell geven cijfers die wanhoop en woede van massa’s mannen in de westerse wereld enigszins verklaren. Rosin: vorig jaar was 54 procent van alle Amerikaanse managers vrouw, terwijl twintig procent van de mannen werkloos was – een record. Vrouwen tussen twintig en dertig verdienen meer dan mannen in die leeftijdsgroep. ‘Geen inhaaltendens maar ommekeer.’ Farrell: in de 56 meest ontwikkelde landen blijven jongens achter op school en in studie; op arbeids- en op relatiemarkt. Het zelfmoordpercentage onder jonge mannen ligt hoger, ze lijden vaker aan depressie, obesitas en drugs- en pornoverslaving. Hun zaadcellen zijn de laatste decennia met vijftig procent teruggelopen, hun IQ is met vijftien procent gedaald. Rosin: anders dan een generatie geleden is er een grote groep jongemannen die zelfs niet geregistreerd staat als werkloos. Statistisch onzichtbaar. Waar ze zijn? Aan het gamen, volgens een econoom. Vrouwen zijn gewoon geschikter voor de post-industriële samenleving.

Regisseur Nordin Lasfar laat een aantal mannen aan het woord, in de Verenigde Staten en hier, die bondgenoten en ideologische vaderfiguren zoeken. Waarvan er steeds meer komen. Online vooral, maar ook op conferenties en in trainingen: de ‘manosphere’. Ze krijgen verklaringen voor de toenemende vrouwenmacht (zoals economische zelfstandigheid), waar ze opvallend vaak slachtoffer van zijn geworden in eigen leven. Of doordat ze geen partner vinden (laagopgeleid biedt minder kansen) of door mislukking van hun relatie (al dan niet met kinderen), waarin zij de weggestuurde partij zijn. Vaak niet de patsers, maar mannen die, naar eigen zeggen, geheel gekneed naar haar materiële en immateriële eisen en wensen, daar uiteindelijk toch niet aan kunnen voldoen. Of, tragischer, juist door die aanpassing niet meer aantrekkelijk genoeg gevonden worden.

Zelfs Rosin, die de vrouwenzaak een warm hart toedraagt, geeft toe dat ze zich afvroeg of ze haar partner nog seksueel aantrekkelijk zou vinden als die uitsluitend huishouden en kinderen ‘deed’. Ze oppert daarom dat ze zich na economie en sociologie in evolutionaire biologie moet gaan verdiepen. Of, in de geparafraseerde redenering van een hulpzoeker en een alfa-goeroe: ‘Ze heeft van mijn geld en door mijn huishoudelijk werk rechten gestudeerd, om in haar eerste baan prompt haar leidinggevende (alfa!) te neuken en mij, door haar specialisatie in familierecht, uit te kleden.’ Ook in de Hollandse mannengroep veel verlaten mannen. Gefilmd zonder makkelijke ironie. Maar als ze in een oefening elkaar om beurten toeschreeuwen dat ze het niet meer pikken, vraag je je af of ze dat voortaan tegen vrouwen gaan doen. En wat hun dat op zal leveren.