Die beklimt niet alleen de Olympus van dans, ‘klassieke’ muziek, kwaliteitsdocumentaire en serieus tv-drama, maar bezoekt ook de vlakte van ‘gewone mensen’ in dorp en vooral stadswijk. Als één omroep de reëel bestaande kleurenmix toont, beschrijft en spiegelt, dan de ntr. En dat in binnen- en buitenland middels respectievelijk Vals plat en City Folk.
City Folk is een internationaal samenwerkingsproject dat zijn achttiende jaar in gaat en waarin we afgelopen seizoen mensen uit Dhaka, Ljubljana, Mexico-Stad en Szeged leerden kennen. Multicultureel in het kwadraat omdat het niet alleen verre landen toont, maar daarbinnen vaak weer minderheden. Zo ontmoeten we in Szeged naast een joodse advocaat een Palestijnse familie, die ooit uitweek naar Syrië om van daar te migreren naar Hongarije. Lerares Hiam, volwassen dochter, leert Arabisch om haar peuter iets van die taal en cultuur te kunnen meegeven – zelf is ze Hongaarstalig opgevoed omdat haar vader zich afkeerde van de Arabische wereld en zijn eeuwige oorlogen. Als het over Syrië gaat huilt hij. Wel maakt hij een klassiek Arabisch gerecht, dat zijn dochters nooit zo lekker kunnen maken als papa. Hiam trouwde de Servisch-Hongaarse Krisztián die vindt dat je er pas bij hoort als je de gebruiken van een land waar je woont overneemt, voor hen die van Hongarije.
Als het u nu duizelt, begrijpelijk. Maar het is een mooi item waarin je lieve mensen leert kennen die het beste maken van het leven in een stapeling van identiteiten. En dat vast de woede zal wekken van zowel pvv’er als zijn tegenvoeter die integratie (van Palestijn of Serviër) juist verraad vindt. Terwijl City Folk in dat opzicht geen uitgesproken agenda heeft. Het toont een weerbarstige werkelijkheid in wisselend geslaagde items – drie per uitzending.
Dezelfde formule als Vals plat. Ook dat is een portretreeks, maar dan van ‘markante landgenoten van diverse komaf’ die samen ‘een staalkaart van multicultureel Nederland’ vormen. Het viert zijn tienjarig jubileum met zeven weken herhalingen van de meest opmerkelijke portretten. Er zitten juwelen tussen.
De paradox is dat beide reeksen gaan over ‘gewone mensen’ die tegelijk ‘bijzonder’ moeten zijn. Martha, veganist, biedt Haagse passanten gratis knuffels aan en deelt ook verdergaande liefde met meerderen, waarvoor ze haar aardige Jan en de kindertjes in Friesland achterliet. In Harlingen zijn ze ‘nog’ niet aan zulke ontplooiing toe, zegt ze enigszins verongelijkt. Haagse Oridek voedt zijn kinderen streng op met eerbied voor de Papoea-cultuur van zijn door Indonesië vermoorde vader. Regelmatig verliest hij een baan omdat de Papoea-zaak hem roept. Maar vrouw en kinderen steunen hem door in de huiskamer ritueel te trommelen en te dansen. Rake portretjes. Leuk maar toch ook wat triest.
City Folk, NTR, zondags vanaf 16 augustus, NPO 2, 16.00 uur; eerst aflevering over Den Haag. Het beste van tien jaar Vals plat, NTR, zondags vanaf 16 augustus, NPO 2, 16.25 uur
Beeld (1) Het beste van tien jaar Vals plat, aflevering 1, Ahmed Dogar (NTR)