Er gebeurt zo veel in de wereld dat nooit alles te onthouden is, laat staan te begrijpen. Edna O’Brien (1930), de schrijver van Mother Ireland, is gefascineerd door het giftige mengsel van politiek en terrorisme. En dat heeft niet alleen Ierland gedeformeerd. Haar vorige roman De rode stoeltjes richtte zich op een Bosnisch-Servische ‘dichter’ en oorlogsmisdadiger die Sarajevo wilde opofferen aan nationalistische hysterie. In Meisje gaat het om een incident dat velen al vergeten zijn. Op 15 april 2014 ontvoerde Boko Haram (= fraude is zondig), de islamitische terreursekte die actief is in Nigeria, tweehonderd meisjes uit een katholieke kostschool in het noordelijke Chibok. Boko Haram is vóór de sharia en tegen niet-islamitisch onderwijs.
Meisje begint met een glasheldere en glasharde zin: ‘Ooit was ik een meisje, maar nu niet meer.’ De actuele roman gaat over de traumatiserende periode tussen ‘meisje’ en ‘nu niet meer’. Wat gebeurde er met die tweehonderd meisjes? Sommigen ontsnapten, de meesten werden opgesloten, gehersenspoeld, gestenigd of elke dag verkracht. De scènes die O’Brien daarover schrijft zijn feitelijk en onopgesmukt en komen daarom des te harder aan. Het meisje, Maria, krijgt een baby, Maria. De band met dát meisje is er een van aantrekken en afstoten want het kind is verwekt door een man gerekruteerd door Boko Haram. Terug in de schoot van de familie, na een levensgevaarlijke vlucht door de jungle, begint een nieuwe strijd tegen afstoting en isolement. Een tante confisqueert haar kind, de moeder wordt verschoppeling. Het bericht dat haar baby dood is blijkt onderdeel van geestelijke marteling door de familie. Haar omgeving maakt het meisje monddood.
Het meisje dat moeder wordt klampt zich vast aan haar dagboek, een simpel notitieblokje. Haar aantekeningen ‘zouden op een dag mijn getuige zijn’. En dat worden ze ook. Deze schokkende roman bevat opmerkelijke observaties, bijvoorbeeld over bomen. Die blijken van levensbelang als beschutting, als tweede huis: ‘Wij stammen af van bomen, ze zijn de moeder waaruit we voortkomen.’
Aan het slot van Meisje speelt een meelevende non in Nigeria, zuster Angelina, een doorslaggevende rol. Wie Edna O’Brien (89) kent, weet dat dat geen toeval is.