Er zijn mensen die moeite moeten doen om de top te bereiken. Ze hebben heldere doelen voor ogen. Ze vallen, staan op en worden door premier Mark Rutte vervolgens liefkozend invechters genoemd. Er zijn ook mensen die makkelijk, zonder het überhaupt te willen, heel ver komen. Die worden plotseling gedeputeerde, krijgen ineens de cda-voorzittershamer in handen geduwd en worden tegen heug en meug beëdigd als staatssecretaris. Henk Bleker (66) is zo iemand.
Laatst stond hij ineens op het podium, midden in het roemruchte boerenprotest, op het Malieveld in Den Haag. Hij was écht niet van plan om daar het stralende middelpunt te zijn, maar BN’er en boerenlieveling Yvon Jaspers zegde af en Bennie Jolink kon ook al niet, dus bleef ‘natuurlijk’ alleen nog Henk Bleker over. En zo stond hij daar, in oktober, een beetje zichzelf te zijn voor duizenden boze boeren met hun ‘mooie’ trekkers van, zoals hij tegen Nieuwsuur zei, ‘een half miljoen’ euro. Bleker begreep hen goed. Want Bleker is, zoals hij zichzelf consequent noemt, een doodgewone jongen uut Grunn. Voor hem lagen zijn geheugensteuntjes, een kladblokje en een los A4’tje.
Hij las voor. ‘Laat je niet door een handvol loserige veganisten of dierenactivisten (stilte en daarna applaus) op de kast jagen. Kijk op hen neer.’ Bleker was gekleed in een bordeauxrode broek, lichtgrijze trui en donkerblauwe donsjas. Hij hief soms zijn vuist gebald in de lucht, want hij was boos. Boos op ‘het Haagse wereldje dat invloed heeft op de media’. Die mensen uit dat wereldje willen de veestapel halveren om de stikstofcrisis te bezweren, las hij verder. Maar ‘ze’ begrijpen niets van de boer en doen maar wat, aldus Bleker die een vorig leven als staatssecretaris de stikstofproblemen, tegen adviezen in, via een vertraagwet als een hete aardappel voor zich uitschoof. Daarover zei hij niets.
Hij was boos, heel boos op de Haagse elite. ‘Wij gaan de Haagse bemoeizucht halveren.’ Wij, dat zijn de boeren én Henk Bleker zelf. Hij oogde tijdens deze protestdag niet voor niets lekker casual. Gewoontjes, net als een boer, alleen wel een tikkeltje meer gedistingeerd. Enkele dagen later zat Bleker in pak en stropdas, een blauwe met witte stippeltjes, in het tv-programma WNL op zondag. Hij zat er relaxed bij en sprak op z’n Blekers – laconiek rustig, bijna zingend, en pauzerend tussen (en midden in) woorden waar normaliter geen pauzes horen te zijn. De laconieke houding paste geenszins bij de boodschap die hij bracht. ‘Ik ben (stilte) boos, echt (stilte) heel boos.’
De politiek moet ‘heel goed (stilte) op zijn tellen pas(stilte)sen’, waarschuwde hij ook. Hij bedoelde hier de gevestigde partijen zoals het cda waar hij zelf al sinds de jaren tachtig toe behoort. ‘Of anders…’ Wat dat anders is, bleef die ochtend ergens in het midden van de tv-studio hangen. Maar Bleker wist wel zeker dat een nieuwe (boeren)partij zomaar een zetel of vijftien in het parlement kan halen. Of Bleker (‘een buitengewoon goed politicus’ volgens presentator Rick Nieman) zo’n nieuwe partij zou kunnen leiden? ‘Ik werk liever achter de schermen’, zei de man die ook Forum voor Democratie adviseert over de landbouw.
Een bescheiden Bleker is een gevaarlijke Bleker, weet de Bleker-kenner. ‘Hij is een groot politiek talent. Creatief en behendig weet hij moeilijke klussen altijd tot een goed einde te brengen’, zegt Hans Gerritsen (pvda) die met hem gedeputeerde in Groningen was. ‘Hij daagt wel mensen uit en neemt expres moeilijke posities in, gewoon om te kijken wat er gebeurt.’ Jan Jaap de Graeff stond als directeur van Natuurmonumenten tegenover Bleker de staatssecretaris. ‘Het is een ontzettend leuke man, maar wel schaamteloos in het onderhandelen. Als hij a zei, werd het ook wel eens b.’
Dat ondervonden ook drie boeren van een maatschap uit het Friese dorp Bornwird, nabij Dokkum. In 2017 sloten zij een zogeheten reserveringsovereenkomst voor een jaar met zonneparkontwikkelaar Powerfield, vooruitlopend op een definitief pachtcontract voor de duur van een kwart eeuw. De boeren zouden in die periode jaarlijks 6500 euro per hectare grond krijgen. In ruil daarvoor mocht Powerfield dan zonnepanelen op hun grond plaatsen. Het zonneparkbedrijf had de zaken, de vergunningen, nog niet op orde, dus werd de reservering in 2018 voor een jaar verlengd.
Maar toen er dit jaar nóg een verzoek kwam om de reservering een jaar te verlengen, zagen de boeren het niet meer zitten. Powerfield had nog steeds geen vergunning gekregen van de gemeente, mede doordat er nog een aantal gemeentelijke integriteitsonderzoeken liepen naar het bedrijf. De NRC onthulde al dat het bedrijf aan grondspeculaties deed. Saillant detail: Bleker was adviseur van Powerfield. Begin dit jaar bleek dat de Autoriteit Financiële Markten twee bestuurders een boete had opgelegd van ieder 75.000 euro omdat ze in 2016 obligaties op de markt brachten zonder prospectus. Bleker, sinds maart dit jaar van adviseur opgeklommen tot directeur bij Powerfield, reageerde bedreven wegwuivend in het Dagblad van het Noorden. ‘Er is niet veel aan de hand’, ‘het is drie jaar geleden’ en ‘er wordt op een goede manier business gedaan’.
De boeren uit Bornwird willen niet over de zaak spreken. Ze hebben al gedoe genoeg gehad, zeggen ze (ik krijg vaker ‘nee’ op het rekest van mensen die gedoe hebben gehad met de immer joviale Bleker). Maar uit een rechterlijk vonnis valt een goede reconstructie van de zaak te maken. >
De boeren besloten mei dit jaar definitief niet meer in zee te willen met Powerfield. Bleker sprak een van hen telefonisch, zei begrip te hebben voor de boeren en wenste hun succes. Dik een maand later sommeerde Powerfield de boeren om terug te komen aan de onderhandelingstafel, vervolgens legde het bedrijf beslag op de boerengrond om de boeren te dwingen tot zakendoen. De rechtbank in Leeuwarden maakte 16 augustus gehakt van deze beslaglegging. De rechter hechtte groot belang aan het telefoontje van Bleker, waarin hij liet weten te berusten in het besluit van de boeren. Dat stelde de boeren namelijk gerust, terwijl kort daarna het bedrijf van diezelfde sussende Bleker beslag liet leggen op hun grond – hun boerengrond.
Als voorganger van het boerenprotest verklaart diezelfde Bleker alle boerengrond heilig. ‘Je kunt boeren niet zomaar hun grond afnemen’, bezweert hij overal voor de camera. Als staatssecretaris van Landbouw (en Natuur) sprak hij in 2011 telkens zijn afkeer uit tegen het transformeren van landbouwgrond in natuurgebied onder het mom van de gedachte dat goede boerengrond goede boerengrond moet blijven.
Maar bij Bleker zijn de dingen heilig zolang ze heilig zijn. Voortschrijdend inzicht heet dat. Of beter gezegd: een nieuwe baan. Sinds hij eind 2017 adviseur, en later directeur, van Powerfield is loopt hij zaaltjes plat om boeren ervan te overtuigen om vooral grond te verkopen. ‘Je zou kunnen zeggen dat ik heel veel landbouwgrond bespaard heb die geen natuur is geworden’, zei Bleker in februari dat jaar tegen Omroep Flevoland over zijn daden als staatssecretaris. Hij verwees daarbij, niet al te bescheiden, naar de dikke streep die hijzelf in 2011 zette door de ecologische zone, het Oostvaarderswold, die de Veluwe en de Oostvaardersplassen met elkaar zou verbinden.
Een deel van de landbouwgrond die toen bespaard is, zei de zonneparkbouwer Bleker, ‘moeten we’ gebruiken voor zonne-energie. ‘Dus juist omdat u de landbouwgrond van de boeren beschermd heeft, moeten ze wat terugdoen?’ vroeg de interviewer. Bleker: ‘Ja, vind ik eigenlijk wel.’ Zonnepanelen noemt hij liefkozend het ‘zevende gewas’. Zo lijkt het nog een beetje een agrarische business.
Principes zijn van elastiek in de soms onnavolgbare agenda van Bleker. Om het rekbare patroon te ontdekken gaan we terug naar 2010, als de ponyfokker uit het noorden landelijk doorbreekt als voorzitter van het cda. Apetrots zijn ze in Groningen op Hinderk Bleker, want de zoon van de postbode uit Onstwedde (een dorp vlak bij zijn huidige woonplaats Vlagtwedde) komt mooi ‘elke dag met zijn hoofd op televisie’, schreef het Dagblad van het Noorden. ‘Dat heeft wel wat.’ De Groningse zanger en liedjesschrijver Alex Vissering noemt een kwaliteit die Bleker goed van pas kan komen in Den Haag. ‘Hij lult een visje nog uit het water.’
Hij weet in elk geval wat hij wil. Plotseling is die Bleker er, de voor het grote publiek onbekende Groninger die het cda uit een ongekende crisis moet loodsen. Hij is sinds juni de vervanger van partijvoorzitter Peter van Heeswijk die na de voor het cda dramatisch verlopen verkiezingen (een halvering van het aantal zetels naar 21) vertrok.
Bleker ontpopt zich razendsnel als lieveling van de Randstedelijke media. Praatprogramma’s als Pauw & Witteman en De wereld draait door lijken geen genoeg te krijgen van de gevatte ponyfokker. Het is formatietijd, dus de meeste politici zwijgen. Bleker niet. Hij praat over van alles, niet zozeer over politiek, en het liefst over het fokken van zijn geliefde pony’s. ‘Van schapen ga je vloeken’, legt hij dan uit. ‘Van pony’s krijg je geduld.’ De NRC schrijft: ‘Hij is de man die met kaplaarzen aan in een modderig weiland staat om het verhaal van een boze boer aan te horen over kraaien die zaaigoed wegpikken.’
Grappig, nuchter, neutraal en nieuw; Bleker blijkt alle eigenschappen van ‘de gewone man’ in huis te hebben waar het cda in crisis behoefte aan heeft. Maar zo nieuw is hij helemaal niet. Hij zetelde sinds 1982 in de Groningse Provinciale Staten (en lange tijd als fractievoorzitter). Vanaf 1999 was hij tien jaar lang gedeputeerde, al die tijd voor het cda. En toen hij in 2001 toetrad tot het landelijke partijbestuur zei hij zeer hoge verwachtingen te hebben van de toen nog volstrekt onbekende Jan Peter Balkenende. ‘Ik ken hem lang en goed. Hij is in staat de partij een nieuw gezicht te geven.’ Hij kent het partijkader in Den Haag op zijn duimpje en is eigenlijk een echte partijtijger.
Neutraal blijkt hij achter de schermen evenmin. ‘Ons past bescheidenheid’, roept interim-fractieleider en mastodont Maxime Verhagen na de verkiezingsnederlaag van het cda in 2010. Kort daarop, nadat de onderhandelingen over een paarse coalitie zijn gestrand, schuift Verhagen aan bij de onderhandelingstafel met de vvd én de pvv. Gesteund door Bleker. Het is eind juli en er ligt wel een fundamentele kwestie in de weg: de vvd en het cda vinden de islam in principe een religie, de pvv noemt de islam ‘een verderfelijke ideologie’. Door dit verschil van inzicht kunnen de partijen niet samen in een regering. Hiervoor wordt politiek geïnnoveerd. De vvd en het cda gaan een minderheidskabinet vormen en Geert Wilders steunt dat kabinet.
Alleen wordt deze zogeheten gedoogconstructie niet zomaar geslikt door de cda-achterban. Sterker nog, de pleuris breekt uit terwijl de partijen achter gesloten deuren onderhandelen. Bleker zegt ‘een dienend’ voorzitter te zijn die ‘het schip bestuurbaar’ wil houden. Hij schrijft een congres uit zodat de achterban, zodra er iets ligt, ‘heel democratisch’ kan stemmen over het gedoogakkoord.
Intern gaat het er minder democratisch aan toe. Christen-democraten schetsen het beeld van een joviale, gezellige man die je pardoes met een glimlach de partij kan uitzetten. Kritiek op het gedoogakkoord met de pvv wordt binnenskamers niet gewaardeerd. Sterker, Verhagen veegt intern de vloer aan met kritiek en krijgt daarbij de steun van politieke vriend en onafhankelijk partijvoorzitter Bleker. Zo dreigt die de drie ‘dissidenten’, Kathleen Ferrier, Ad Koppejan en minister Ab Klink, met een ontslagprocedure. Hij doet dit kalm maar duidelijk, tijdens een speciaal crisisoverleg, nadat de drie eerder zorgen hebben geuit over de koers van de partij. De hele fractie zit erbij en is gewaarschuwd.
Als Klink begin september besluit de politiek te verlaten, ontkent Bleker keihard dat er druk op hem is uitgeoefend om het Kamerlidmaatschap op te geven. Het vertrek komt, aldus de partijvoorzitter, ‘als donderslag bij heldere hemel’. De immer nuchtere en doodkalme Bleker wordt ineens woedend, bijna emotioneel, als enkele verslaggevers die al dagen posten, suggereren dat de cda-top nu wel ‘een dissident’ minder heeft. ‘Hou toch op! Al dat gespeculeer. Ik vind dat bullshit.’
Ruim een maand later tapt Bleker uit een ander vaatje in het tv-programma Moraalridders van de EO. Hij ging niet handig om met kritische Kamerleden, erkent hij. ‘Ik heb inderdaad de procedures voor ontslag aangedragen. Dat deed ik heel klinisch. Ik steek de hand in eigen boezem, ik was de kille rationalist. Terwijl ik de emoties niet goed begreep. Dat was gewoon fout.’
Zijn mea culpa komt na het grote cda-congres in Arnhem, het drukstbezochte politieke congres in naoorlogs Nederland, dat live 1,3 miljoen kijkers trekt. Blekers ontboezemingen vallen dan ook in het niets. Uiteindelijk stemt twee derde voor het gedogen met de pvv. Bleker wordt de winnaar als de man die de ledendemocratie binnen de partij weer laat floreren. Weer verschijnt hij overal op tv.
In diezelfde periode sneeuwt een groot debacle waar hij als provinciaal bestuurder bij betrokken was een beetje onder. De noordelijke rekenkamer presenteert een kritisch rapport over Blauwestad, een utopisch aan te leggen dorp bij de gemeente Oldambt, waar de gedeputeerden Bleker en zijn politieke vriend Marc Calon (pvda) in 2005 groen licht voor gaven. Het dorp werd gepresenteerd als de Groningse Rivièra waar geen Randstedeling nee tegen kon zeggen. Alleen bleef het succes uit. Een deugdelijke exploitatieopzet was er niet. En er was helemaal geen vraag naar woningen in Oost-Groningen. Er werden slechts 180 van de 1480 kavels verkocht. Drie projectontwikkelaars vertrokken en de provincie ging het schip in voor bijna 29 miljoen euro.
Provinciale Staten oordelen naar aanleiding van het rapport dat de bestuurders er een zooitje van hebben gemaakt. Ambtenaren die op risico’s wezen werden weggezet als hindermacht. Statenlid Kees Swagerman (SP) betreurt dat de gedeputeerden (lees: Bleker en Calon) ‘niet schroomden hele of halve leugens te verkondigen over de voortgang van het bouwproject’. Als ze er nog zaten, aldus het Dagblad van het Noorden, was dit de nekslag voor beide heren geweest.
Ze waren beiden net op tijd vertrokken. Bleker gold in de Groningse herinnering vooral als de tacticus die politiek moeilijke situaties naar zijn hand zette – en geregeld te laat kwam als een pony moest bevallen. In 2001 wilde hij als gedeputeerde, tegen het landelijke beleid in, asielzoekers wél laten werken in een nieuw asielzoekerscentrum in Oude Pekela. Hij haalde de wielerronde Giro naar Groningen en ging op Italiaanse les om paus Johannes Paulus II netjes te begroeten. ‘Dat deze gereformeerde jongen uit Groningen ooit bij de paus op bezoek mocht komen, had ik niet durven dromen’, aldus Bleker destijds.
Medegedeputeerde Gerritsen herinnert zich hoe Bleker behendig door de smeerpijpaffaire slalomde. Een rioolpersleiding tussen Groningen en de Eems bevatte kwik en arseen, bleek in 2005. Paniek brak uit, en de verantwoordelijk milieugedeputeerde werd ziek. Bleker verving hem en ging meteen praten in buurt- en dorpshuizen. ‘Hij liep voor de troepen uit en leverde echt goed werk.’ De paniek ebde weg, en het dossier werd gesloten. ‘Hij heeft een goed gevoel voor wat er leeft. Maar vergis je niet, hij houdt van het politieke spel. Daar geniet hij echt van.’
Het is precies waar Attie Bos, destijds Statenlid van GroenLinks, nog steeds van gruwelt. ‘Hij is een gladde politicus die je altijd ontglipt’, zegt ze nu. Ze heeft weer wat knipsels opgezocht en leest voor wat een lokale journalist ooit schreef. ‘Bleker is uitsluitend van het spel, Bos alleen van de knikkers. Het komt daarom nooit goed tussen die twee.’ Na een korte stilte: ‘Dat klopt.’ Over zijn tactiek: ‘Hij zet anderen graag voor schut.’ Zelf gebruikt ze graag het voorbeeld van iepen die werden bedreigd en waar ze vragen over stelde. ‘Dan zei hij: “Mevrouw Bos en haar iepjes.” En dan ging iedereen lachen. Ik kan daar nog boos over worden.’
Boos werd ook het college van burgemeester en wethouders van de stad Groningen. Bleker riep als gedeputeerde in 2001 de stad Groningen op mee te betalen aan het zeilevenement Delfsail. Het stadsbestuur was echter al in gesprek met de organisatie over het bepalen van een financiële bijdrage. ‘En dat weet de heer Bleker net zo goed als wij’, zei wethouder Koen Schuiling (nu burgemeester van Groningen) tegen het Dagblad van het Noorden. De verslaggever was op een feestje van de bestuurders en tekende op dat de aanwezigen ‘zich collectief groen en geel ergerden aan de claim van Bleker’ die werd afgedaan als ‘een uiting van de vereniging Henk Bleker Vooruit’.
Die dwarse cda-bestuurder kreeg wel dingen voor elkaar. Hij kreeg bijvoorbeeld 65 miljoen euro van toenmalig minister Karla Peijs om de N33 tussen Assen en Zuidam te verdubbelen. Hij wilde het niet, maar besloot toch op te gaan voor een derde termijn als gedeputeerde. Volgens de lokale media wegens ‘zijn toenemende vertrouwen in eigen kunnen’. ‘Ik heb het gevoel dat ik het beter onder de knie krijg om dingen in Den Haag voor elkaar te krijgen en dacht: verdraaid, je begint te leren hoe het moet.’
Toen Bleker in 2009 het provinciehuis verliet om directeur te worden bij RTV Noord, nam het Dagblad van het Noorden met lovende woorden afscheid van de gedeputeerde. ‘Een echte Groninger die zielsveel van de provincie houdt en dat ook uitdraagt. Een stevige bestuurder en goede onderhandelaar. Sluw, slim en vasthoudend als er iets te halen valt. Kortom in potentie een prima directeur voor de regionale omroep.’
SP’er Swagerman noemt Bleker een ‘charmante’ maar vooral ook ‘een aalgladde cda’er’ die ‘altijd laat merken wie de machtigste’ is. De pvda is sinds jaar en dag de baas in het provinciehuis, in Blekers tijd nog samen met het cda. ‘Ik was lijsttrekker in 2007, toen de SP van drie naar zeven zetels ging in de Provinciale Staten. “Wat er ook gebeurt, de SP komt niet aan de bak”, beet Bleker mij toe. Hij moet je altijd op je plek zetten, ook als je een klein succesje hebt.’ Bleker heeft, zegt Swagerman, altijd een eigen agenda. Maar welke agenda dat is, wordt niet altijd duidelijk, althans niet door wat hij zegt.
Toen Bleker in 2010 vlak na het roemruchte cda-congres een tv-tournee maakte, bezwoer hij in De wereld draait door dat hij geen plekje in het kabinet ambieerde. De man die zich graag als boer (hij is hobbyfokker) presenteert, zei terug te willen naar zijn pony’s. Niet lang daarna bleek echter dat hij wel staatssecretaris zou worden. ‘Als je gebeld wordt’, zei hij daar dan over, ‘moet je wel een heel goed excuus hebben om nee te zeggen.’
De plicht riep. Partijgenoot Ernst Hirsch Ballin, een oud-minister met een zeer betrouwbare reputatie, herinnerde zich echter in de Volkskrant dat Verhagen en Bleker in augustus, ruim anderhalve maand vóór het congres, al over de post Landbouw spraken. Het schokte Hirsch Ballin, die tegen de gedoogconstructie was, temeer omdat de voorzitter van ‘een diep verdeelde partij onafhankelijk zou moeten zijn in een gesprek over alternatieve coalities’.
Bleker gaf meteen vol gas als staatssecretaris van Landbouw (en Natuur). Hij presenteerde zich als een anti-Haagse bestuurder die zich afzette tegen, wat hij noemt, ‘elite-natuur’. Hij bezuinigde fors op natuurbeleid en zette het mes in de Ecologische Hoofdstructuur. Het netwerk van natuurgebieden werd beknot, van ruim 728.000 naar 600.000 hectare. Provinciebestuurders en natuurorganisaties reageerden woedend, maar dat deerde Bleker niet.
Hij weigerde ook met natuurclubs aan tafel te zitten en stak zijn desinteresse niet onder stoelen of banken. Dagblad Spits turfde in juli 2011 dat de bewindsman 57 werkbezoeken aflegde aan boerenorganisaties, drie keer bezocht hij iets wat met natuur te maken had. Jan Jaap de Graeff, de directeur van Natuurmonumenten, is een constructieve man en besloot dan maar zelf contact met Bleker te leggen. Hij reisde af naar Vlagtwedde waar hij een ‘bijzonder aardige’ man ontmoette. Ze hadden een goed gesprek. Alleen leverde het weinig op. ‘Bleker is een solist die onvervalst de belangen van de boeren kiest.’
De staatssecretaris toonde zich wars van internationale verdragen en rapporten. ‘Nou, met de grutto gaat het gemiddeld heel goed’, zei hij op de radio, terwijl alle deskundigen er het erover eens waren dat het juist niet goed ging met de vogel. ‘O, dat had ik gehoord van boeren bij mij in de buurt’, antwoordde Bleker toen Vrij Nederland vroeg hoe hij aan deze grutto-informatie kwam. ‘Daar gaat het hartstikke lekker met de grutto. Maar als de cijfers anders uitwijzen, zal ik dat ruiterlijk erkennen.’
Doctor (hij promoveerde in 1984) Bleker weet natuurlijk beter, maar houdt zijn imago als bescheiden boer graag in stand. Zijn eigen boerengrond heeft hij overigens met de subsidie (175.000 euro) waarop hij zelf zo bezuinigde omgetoverd tot natuurgebied, onthulde Trouw. Bleker, de staatssecretaris, zei niets te hebben met het onder water zetten van landbouwgrond ter bescherming van de natuur. In de Volkskrant noemde hij Blauwestad als voorbeeld. Landbouwgrond moest daar natuur worden. ‘Ik dacht: dat is ook gek, waarom moet dat?’ Alleen vergat Bleker dat hij dit als gedeputeerde zelf steunde.
In april 2011 benoemde hij Marc Calon tot puinruimer bij de Dienst Regelingen van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie. ‘Hierbij is sprake van het old boys network’, concludeerde de SP’er Henk van Gerven tijdens een debat, ‘waarin men elkaar een opdracht toeschuift.’ pvda’er Lutz Jacobi ging minder ver, maar concludeerde wel dat Calon al een jaar of vijf in de raad van advies van de dienst zat. Toen de Tweede Kamer de benoeming blokkeerde, reageerde Bleker als door een wesp gestoken. ‘Dit is politiek Haags gedoe. Het is puur op de man gespeeld, dat heb ik nog nooit meegemaakt. Niet te filmen.’
Nee, Henk Bleker is niet Haags, maar een gewone Groninger, wilde hij ermee zeggen. Zijn opzichtige gewoondoenerij viel verkeerd toen hij bij Pauw & Witteman tegenover de achttienjarige Mauro ging zitten. De jongen, een pleegkind met Limburgse tongval, werd beroemd doordat Nederland hem ging uitzetten naar Angola. ‘Dapper’, noemde Paul Witteman Henk Bleker omdat hij Mauro ging vertellen waarom hij weg moest.
Alleen ging Bleker (Landbouw) er helemaal niet over. Hij kwam inhoudelijk niet verder dan stamelen. Hij wilde ‘zijn hart laten spreken’, maar ja, ‘de regels’. Aan het einde van het gesprek schoof hij een briefje richting Mauro. De regie zoomde in op de tekst: ‘Als je (met je moeder) naar Twente-psv wilt, dan kan dat.’ Mauro zei: ‘Mooi niet.’
De actie tastte de authentieke geloofwaardigheid van Bleker aan. Zelf zei hij dat het briefje een spontane actie was, maar hij wist dondersgoed hoe de camera’s van een talkshow registreren. Aan het kabinet-Rutte I kwam enkele maanden later een einde, en daarmee ook aan de politieke carrière van Bleker. Hij probeerde tevergeefs lijsttrekker te worden van het cda (met de leus ‘Eerlijk, Helder, Henk’) en vertrok in 2012 naar Vlagtwedde voor een leven in de luwte.
Alhoewel… Als het even kan verschijnt Bleker nog in de media. In De Telegraaf meldde hij bijvoorbeeld dat hij in Mongolië een melkveebedrijf heeft opgezet. In het programma Haagse lobby vertelde hij Rick Nieman in geuren en kleuren in de derde persoonsvorm hoe hij als bewindsman in Europa lobbyde voor de pulsvisserij in Nederland. ‘Bleker uit Holland was zo’n beetje de eerste collega die kwam aanvliegen’, als er een nieuwe minister in Spanje, Frankrijk of Italië werd benoemd. ‘Samen eten is heel belangrijk, informeren naar de familie.’
Begin dit jaar maakte Europa een einde aan de Nederlandse pulsvisserij. Het mocht alleen als wetenschappelijk onderzoek, maar door Blekers lobby was er in Nederland ineens een hele vloot ontstaan. ‘Er is te snel uitgebreid’, erkende hij later bij Nieman. ‘Daarmee heeft Nederland de jaloezie op zich geladen.’
In een ander dossier heeft Bleker minder zin om terug te blikken. Als Trouw vraagt naar zijn rol in het stikstofdossier, antwoordt hij: ‘Maar hier moet ik me helemaal in verdiepen. Daar heb ik geen tijd voor.’ Bleker is, naast directeur van Powerfield, sinds 2014 voorzitter van Vee & Logistiek Nederland. Hij werkt, zoals hij bij WNL op zondag zei, graag achter de schermen.
Oud-Statenlid Swagerman betwijfelt dat. ‘Bleker aast op een plek in de boerenpartij. We zien hem snel weer terug.’ Oud-gedeputeerde Gerritsen: ‘Hij heeft een gave en weet wat de mensen bezighoudt. Vergis je niet, hij is heel berekenend. Een zeer goed politicus, maar ook ik vraag me weleens af: Henk, waar sta je nou eigenlijk voor?’