Servië is leeggeroofd. Na de arres tatie van Slobodan Milosevic maakte de regering van Vojislav Kostunica bekend dat de Joegoslavische oud-president recentelijk nog negentien miljoen Duitse mar ken en ongeveer een miljard dinars had weggesluisd via Cyprus. Het zijn bedragen die voor een westerling misschien al tot de verbeelding spreken, maar die Joego slaven aanzetten tot enor me razernij. Zij hebben meegemaakt dat op het dieptepunt van de oorlogen en de westerse sancties het gemiddelde salaris twee Duitse mark bedroeg. En die moesten in no time worden besteed, gezien de hyperinflatie. In die tijd smokkelde heel Joegoslavië zich suf. Dat corruptie en maffia er wijdverbreid zijn — factoren die de wederopbouw van het nagenoeg vernietigde land ernstig zullen bemoeilijken — is regelrecht te danken aan de praktijken van Milosevic en zijn roofzuchtige familie.

Maar niet alléén aan die praktijken. De sancties waren immers opgelegd door de zich moreel verheven voelende westerse regeringen. Maar zoals dat gaat bij sancties was aan alles gebrek, behalve aan benzine voor de voertuigen van de gevreesde Servische speciale politie-eenheden en het leger. Dankzij de westerse wurggreep kon de familie Milosevic haar smokkelpraktijken onge hoord uitbreiden.

De financiële deadline die de Verenigde Staten stelden — arres tatie van Milosevic voor 31 maart, en anders geen financiële hulp — wekte dan ook woede en verbijstering in Belgrado. Maar de nieuwe regering heeft zich eraan gehouden. Op 31 maart werden al twee pogingen gedaan Milosevic te arresteren, uitmondend in bestormingen onder zwaar machine geweervuur vanuit Milosevic’ villa. In de vroege ochtend van 1 april zwichtte de gewezen dictator. Hij zette zijn dreigement zichzelf, zijn vrouw en zijn dochter dood te schieten geen kracht bij, en gaf zich over. Dochter Marija, gewapend met drie pistolen (een Baretta, een Walter en een klein damespistooltje) sloeg op de valreep nog door en loste vijf schoten. Maar ze werd niet neergemaaid. Alweer een teken dat Servië aan de beterende hand is, zouden cynici zeggen. Dat Milosevic door overredingskracht tot zijn overgave kwam, mag overigens werkelijk een overwinning voor Kostunica en de zijnen heten.

Tegelijk met de euforie in Belgrado kwamen echter de kritische reacties van het Westen op gang. De Joegoslavische regering arres teerde Milosevic op grond van Ser vische aanklachten wegens corruptie en machtsmisbruik. Niet op grond van de aanklacht van het Joegoslavië Tribunaal. Vrijwel alle westerse regeringen lieten blijken te verlangen dat Milosevic op korte termijn werd uitgeleverd. Niemand refereerde aan het feit dat er een minstens zo afschrikwekkende werking uitgaat van de berechting van een gevallen dictator door het eigen volk (zij het niet voor oorlogsmisdaden) als door een internationaal tribunaal (zij het niet voor machtsusurpatie en corruptie).

Pikant detail is dat Carla del Ponte, hoofdaanklaagster van het Joegoslavië Tribunaal, te kennen gaf gaarne nog een maand of twee à drie op Milosevic’ uitlevering te wachten, omdat ze dan tijd had een nieuwe aanklacht voor te bereiden met betrekking tot Milosevic’ betrokkenheid bij misdaden in Bosnië en Kroatië. Hoewel bijna niemand gelooft dat die niet allang klaar ligt, toont Del Pontes uitspraak wél hoe zwak het Tribunaal vreest te staan. De aanklacht tegen Milosevic die reeds openbaar is gemaakt, betreft Kosovo. Die is juridisch zo lek als een mandje. De kans dat Milosevic er goed mee wegkomt is aanwezig. Hetzelfde dreigt voor Bosnië en Kroatië. Milosevic trok indertijd een waar institutioneel rookgordijn op waardoor zijn plaats in de commandoketen varieerde van uiterst schimmig tot onzichtbaar. Waarschijnlijk wacht Del Ponte liever totdat Joegoslavië mogelijke kroongetuigen als de generaals Ratko Mladic en Nebojsa Pavkovic, en (ex-)politici als Radovan Karadzic en de huidige president van Servië (!) Milan Milutinovic zal arresteren. Hun belastende verklaringen jegens Milosevic zouden het tribunaal gezichtsverlies kunnen besparen.

De Joegoslavische regering heeft inmiddels de dominerende positie in het steekspel overgenomen. Ze heeft nog aardig wat oorlogsmisdadigers in de aanbieding, en zal zich waarschijnlijk duur, héél duur laten betalen voor hun uitlevering. Gezien de economische en fysieke verwoestingen die het Westen de afgelopen tien jaar tezamen met Slobodan Milosevic in Joegoslavië heeft aangericht, is dat niet eens zo heel erg verwerpelijk.