In een nawoord onthult de schrijver wie achter de hoofdpersonen van zijn boek schuilgaan: Axel von Gottberg staat voor de diplomaat Adam von Trott en de Oxford-geleerde Elya Mendel voor Isaiah Berlin. De twee jongemannen ontmoetten elkaar in Oxford: de Pruisische Jünker studeerde daar en de joodse Mendel, later professor in de ideeëngeschiedenis, was op z’n zesde via Riga naar Engeland gekomen.
Mendel heeft de journalist Conrad Senior gevraagd zijn papieren te ordenen en tot een sluitend verhaal te maken. Daartoe doet hij om te beginnen de reis over van de twee mannen in de jaren dertig naar Jeruzalem. De trip stond in het teken van de geschiedenis, maar werd meer nog bepaald door een vrouwengeschiedenis, die op de achtergrond blijft meespelen. Als de Duitser in een Engelse krant meldt dat alle verhalen over juridische discriminatie van joden in Duitsland overdreven zijn, staat voor Mendel vast dat de Duitse patriot eigenlijk een nazi is. Daarom maakt hij hem in Engeland en Amerika verdacht, een verraad dat de vriendschap splijt, hoewel die tot over de dood blijft bestaan. De grote vraag in Seniors onderzoek wordt wat een vader van drie kinderen bewoog om aan de aanslag op Hitler mee te doen. In augustus 1944 werd Axel von Gottberg opgehangen, dat kon hij voorzien. Was het moed of een waanidee? Offerde hij zich op voor het vaderland – het andere Duitsland – of deed hij boete voor de jodenmoord? De interpretatie van de onderzoeker én de roman is dat Axel zijn vriend wilde bewijzen dat zijn principes reëel waren en niet ingegeven door geloof in de Geist, dat ook tot Hitler, de jodenvervolging en de oorlog had geleid.
Het verhaal over een vriendschap van een man van de daad en een intellectueel moet zoveel meer vertellen, zoals de schrijver in zijn nawoord verklapt. Hij wilde achterhalen waarom de Duitsers op het laatst Hitler niet kwijt konden raken, en ook nog eens hoe het nazisme zo snel veld had kunnen winnen. De vragen komen nauwelijks aan de orde. En laten zien dat er in slechte tijden ook goede Duitsers waren, zoals de uitgever zegt, is geen roman waard. Geen historisch verhaal maar een roman: wordt de lezer daarom om de haverklap lastiggevallen met de huwelijksperikelen van de onderzoeker?
Het interessantst is het feitelijke relaas van de voorbereidingen van de aanslag en de terechtstelling. En de moraal van het verhaal, waarnaar de titel verwijst: een uitspraak van Alexander Herzen, door Mendel doorgegeven. Voordat het gezongen wordt is het lied nergens, het wordt – zoals het leven – gemaakt door het te zingen.