Hardlopers zijn doodlopers. Niet allemaal, maar wel bijvoorbeeld de mevrouw van 44 uit Nijmegen die onlangs de finish niet haalde van de Enschede Marathon. Ze werd twee kilometer voor de streep onwel en overleed later in het ziekenhuis. Twee weken eerder stierf een Duitse loper in Rotterdam. Ook vlak voor de finish.
Vorig jaar haalden bij de kwart marathon van IJsselstein twee lopers de eindstreep niet wegens voortijdig overlijden, en de Great North Run in Newcastle werd door vier lopers niet afgemaakt vanwege dezelfde tekortkoming.
Er overlijden best veel mensen tijdens het hardlopen. Dat toch zo’n gezonde bezigheid is. Zeggen ze. Want sporten is gezond, dat weet iedereen. Maar waarom sporten gezond is, en hoe precies, dat is ingewikkelder. Misschien kunnen we iets leren van de zaak-Kristijna Loonen.
Kristijna Loonen (35) is hardloopster. Een goeie. Ze zat in de Nederlandse selectie voor de Europese kampioenschappen atletiek in Götenborg deze zomer. Zat, want ze zit er niet meer in. Loonen is door de atletiekbond uit de selectie gezet, wegens «onsportief gedrag» tijdens en rond wedstrijden.
Loonen, bijgenaamd «de Vulkaan», wordt door de spanning rond een wedstrijd vaak zo opgefokt dat ze het aan de stok krijgt met iedereen, collega-atleten zowel als toeschouwers en officials. Ze duwt concurrenten van de weg af. Ze gaat als een Tourette-patiënt over het parcours en scheldt toeschouwers verrot. Zelf zegt Loonen daarover: «Als een politieagent tijdens een wegwedstrijd oversteekt, terwijl hij wordt geacht mensen tegen te houden, roep ik dat hij uit zijn doppen moet kijken. Zo’n uitbarsting verhoogt mijn adrenaline – en dat leidt weer tot betere prestaties. (…) Het is natuurlijk niet fijn als je als toeschouwer voor ‹kutwijf› of ‹kankerhoer› wordt uitgescholden. Maar mensen moeten ook begrijpen dat sporters emotionele wezens zijn. Ze moeten soms hun woede uiten om goed te presteren.»
Loonens coach Bram Wassenaar weigert inmiddels nog met haar te werken.
Sport is emotie. Niet alleen voor de toeschouwers eromheen, maar vooral ook voor de sporter zelf. Het uiten van emotie is een belangrijk onderdeel van de sport.
In de hedendaagse populaire psychologie van de koude grond is het een onbetwistbaar feit dat het goed voor een mens is om zijn emoties te tonen en te uiten. Dingen niet op te kroppen. Geen binnenvetter te zijn. Niks te verdringen. Niet te veel te slikken. In te slikken. In te houden.
Beter is het voor de mens om zijn hart te luchten. Het eruit te gooien. Zich te uiten. Zich af te luchten om opgelucht te raken. Van het hart geen moordkuil te maken. Buiten te vetten.
Dat is ook wat we kunnen leren van de doodlopers en van Kristijna Loonen. Over de gestorven atleten weten we niet veel, maar wel dat ze bekend stonden als «zeker geen flapuit», «zwijgzame types», die «het hart niet op de tong» hadden. Het is zeer waarschijnlijk dat zij tijdens hun fatale race «ergens mee rondliepen».
Het illustreert het enorme belang van het uiten van emoties, ook of juist voor de topsporter. Sport is emotie, en emoties moeten vloeien. Anders gaan ze maar in de weg zitten van de prestaties, en de spelvreugde in en om het veld. Zoals we weten dankzij Kristijna Loonen: het is beter om je te uiten. Misschien kijken de mensen je even raar aan, maar het lucht enorm op. En het verkleint de kans op hart- en vaatziekten aanzienlijk.