Rome – Wat was het mooi geweest, om Caravaggio’s Maria Magdalena in extase óók op de tentoonstelling in het Palazzo Reale in Milaan te kunnen bekijken. Dentro Caravaggio werd op 29 september geopend ter ere van de geboortedatum in 1571 van Michelangelo Merisi da Caravaggio, ‘uit Caravaggio’, een plaatsje in de buurt van Milaan. Twintig Caravaggio’s van over de hele wereld zijn er te zien tot 28 januari 2018, alle musea ter wereld hebben meegewerkt, van Detroit tot Barcelona, van Londen tot New York.
Maar die ene Caravaggio, de Magdalena in extase, ontbreekt, terwijl het een sensatie voor Italië zou zijn geweest. Want de ontbrekende Caravaggio, die al eeuwen in bezit is van een ‘anonieme Nederlandse familie’, werd pas in oktober 2014 ontdekt als dé Magdalena van Caravaggio, die zoek was sinds eind zeventiende eeuw. Caravaggio schilderde haar in 1606, de boetende prostituee Magdalena, die in het bos wordt bezocht door de Here, wat tot een zeer plastische, orgastische pose leidt.
Het doek werd in 2014 als honderd procent zeker van Caravaggio herkend door de grootste Italiaanse Caravaggio-expert, Mina Gregori (93). Zij was door de Nederlandse familie opgetrommeld in ‘een huis ergens in Europa’, waar het doek aan de muur boven de eettafel hing. De familie had nooit het briefje op de achterkant kunnen ontcijferen. Hierop stond in Caravaggio’s handschrift dat het schilderij moest worden overhandigd aan kardinaal Scipione Borghese, de grote kunstverzamelaar, die nauw betrokken was bij de onderhandelingen over de terugkeer van Caravaggio uit Napels naar Rome. De schilder was Rome ontvlucht vanwege een moord die hij had gepleegd tijdens een nachtelijk straatgevecht, maar wilde graag terug naar de stad van de kerk, want zijn grote mecenassen zaten dáár. In 1610 haalde hij het met de boot tot het Toscaanse strand van Porto Ercole en stierf daar aan een longontsteking, 38 jaar jong.
De ‘Nederlandse’ Magdalena in extase mocht vorig jaar wel naar Japan, voor een grote Caravaggio-tentoonstelling. Maar aan Italië wordt hij niet uitgeleend, terwijl de curator van de tentoonstelling dezelfde is. Het waarom is snel verteld. In Japan is beslag leggen op uitgeleende kunstwerken uit het buitenland verboden, een regel die Italië niet kent. Hoe het doek uit Italië is verdwenen, weet niemand. Maar de ‘anonieme Nederlandse familie’ loopt liever geen risico met de Magdalena die 25 miljoen euro waard is en houdt het schilderij liever even thuis.