Ruim veertig instellingen zijn verdwenen, ruim 170 groepen en instituten werken onder zware omstandigheden een soort van verder. Je hoort de minister opgelucht zuchten: er is nog kunst. Dus: de kaalslag is uitgebleven. Dat is ook de korte samenvatting van Bussemakers curieuze vorm van cultuuroptimisme. In 2015 zullen we haar niet meer horen. Dan worden de gevolgen van de gemeentebezuinigingen op cultuur zichtbaar. En dan gaan de hopsasa-faldera-praatjes van minister Jet Bussemaker helemáál niet meer op. De voorzitter van de Raad voor Cultuur, Joop Daalmeijer, bestreed reeds de volledigheid van de ministeriële gegevens en verwees met de tegeltjeswijsheid ‘we moeten nog een spade dieper graven’ naar het jeugdtheater. Ik val hem daarin graag bij. Deze ook internationaal geprezen parel van de Nederlandse podiumkunsten is gekortwiekt, gevierendeeld en aangepakt door hetzelfde slag politici dat cultuureducatie zegt te bepleiten.

Een mooi maar minder bekend voorbeeld van dat Nederlandse jeugdtheater is Mama Moesa. Het is het grote verhaal uit de bijbelboeken Exodus en Deuteronomium over hoe Mozes het joodse volk uit Egypte wegleidde en voorging in hun tocht door de Sinaï-woestijn. Acteur en jeugdtheatermaker Herman van Baar schreef en regisseerde voor zijn formatie de Tafel Van Vijf een ruim uur muziektheater met een woeste vertelkracht.

Een simpel slingerend podest en een scherm boordevol beelden (aankleding: Renée Zonnevylle) vormen het podium voor één zeer getalenteerde actrice/zangeres, Nadia Amin, vaak te zien geweest in de marathons van De Appel. Hier vertelt zij het verhaal en bezingt ze het leven van de biologische moeder van de grote Mozes, die opgroeit aan het Egyptische hof maar voorbestemd is het volk van zijn Mama Moesa naar de vrijheid te leiden. Meteen bij aanvang swingen vier musici mee, onder leiding van hun violist/componist/aanjager Oene van Geel. Dat levert een van de meest gelukkig makende opkomsten op die ik in tijden in een toneelzaal zag. Het gillende, hysterische, rasante (zeggen ze bij onze oosterburen, klinkt net iets mooier dan ‘stormachtige’) monster dat kinderpubliek heet viel in één klap stil en bleef dat ook. Geheel in lijn met het vierde (joodse nummering) dan wel het derde (katholieke indeling) gebod van de tien mozaïsche opdrachten, dat hier niet de sabbatstilte of de zondagsrust betreft maar simpel luidt: neem je rust en luister.

Door idiote beknibbelingen op ‘schoolvoorstellingen’ moeten producties als Mama Moesa het doen met te kleine en te korte speellijsten. Terwijl de diepe behoefte aan het koesteren van de joods-christelijk-humanistische fundamenten van onze cultuur (wel ’n beetje opletten, jongetje Bosma!) hier toch ruim aan bod komt.

Nog te zien op 10 januari in Houten, op 12 januari in de Doelenzaal in Amsterdam en op 26 januari in Odeon Zwolle. detafelvanvijf.nl

Beeld: Stephan van Heesteren