Londen – In het Verenigd Koninkrijk galmt de roep om een tweede Brexit-referendum, maar zo’n herkansing zal de situatie er niet beter op maken. Ook Momentum is overstag. De grotendeels uit jongeren bestaande organisatie hoopt haar leider Jeremy Corbyn van het nut van een nieuw referendum te overtuigen. Eerder hadden politieke coryfeeën als John Major en Tony Blair zich uitgesproken voor een People’s Vote. Het idee is om kiezers drie opties voor te leggen: een no-deal, het akkoord dat premier Theresa May hoopt te bereiken, of alsnog in de EU blijven. Voor eurogezinde Britten is het een aanlokkelijk vooruitzicht omdat de Brexit-stem op deze manier wordt gespleten.
Puur rationeel bekeken is het geen slecht idee. Er is een politieke impasse ontstaan en de kans op een akkoordloze Brexit, die voor zowel de Britten als de continentale Europeanen slecht zal uitpakken, neemt met de dag toe. Er zijn eerdere herkansingsreferenda geweest, onder meer bij de Ierse buren. In het achterhoofd leeft het idee dat de Brexit-stemmers zijn misleid door onrealistische beloften. Bovendien zou de Leave-campagne hebben gerommeld met het financieren van de campagne, om zich te kunnen meten met de oorlogskas van Remain.
De overtuiging is dat kiezers bij nader inzien zullen besluiten dat ze een fout hebben gemaakt, maar niets wijst op een massaal berouw onder Brexit-stemmers, hoe slecht de Britten er ook voorstaan. Alles wijst erop dat niet Londen maar Brussel de schuld gaat krijgen bij een slechte uitkomst van de onderhandelingen. Een nieuw referendum zal worden neergezet als een poging van de gevestigde orde om het morrende volk zijn overwinning te ontnemen. Oud-Labour-minister David Blunkett zei dat Leave wel eens met een grotere meerderheid kan gaan winnen.
Een zege voor Remain zal het vertrouwen in de democratie nog verder ondermijnen. Nu al wordt May door haar voorzichtige koers van ‘verraad’ beticht. Er is nog een ander probleem: als de Britten alsnog blijven, zullen ze het lachertje worden. Nooit meer kunnen ze dan dreigen met het verlaten van de Unie als het lidmaatschap niet bevalt. Ze zullen de door Margaret Thatcher bevochten ‘korting’ vrijwel zeker kwijtraken en de andere landen kunnen hun lidmaatschap van de euro eisen, waardoor de positie van het Verenigd Koninkrijk nog zwakker zal zijn dan voor 2016.
Het Britse parlement heeft indertijd om de problemen gevraagd door in grote meerderheid te stemmen voor een volksraadpleging. Als het er niet in slaagt de Brexit uit te voeren, ligt een stembusgang voor de hand. Nieuwe verkiezingen zijn principiëler dan een nieuw referendum.