Barcelona – Na de spannendste stemming in het parlement sinds het herstel van de democratie heeft Spanje dinsdag voor het eerst een coalitieregering gekregen. De sociaal-democraat Pedro Sánchez mag op herhaling. Terwijl Sánchez tot nu toe alleen met zijn eigen psoe regeerde, heeft hij nu een coalitie gesmeed met de linkse partij Podemos van Pablo Iglesias.
Vijf kleine regionale partijen geven de coalitie parlementaire steun. Maar die steun zou niets waard zijn geweest als Sánchez niet had kunnen rekenen op de stemonthouding van de Catalaanse en Baskische onafhankelijkheidspartijen erc en EH Bildu.
Op papier is het de meest linkse regering in Spanje sinds de staatsgreep van generaal Franco in 1936. Voor het eerst regeert er een partij mee (Unidas Podemos) die links van de sociaal-democraten staat. Maar dat is niet zo moeilijk. De psoe is de voorbije decennia steeds verder opgeschoven naar het politieke midden. En Podemos heeft in het handvol jaren van zijn bestaan de meeste van zijn wilde haren verloren. Geboren als een kritische antibezuinigingspartij verdedigt de formatie van Pablo Iglesias intussen eerder sociaal-democratische dan radicale standpunten. Unidas Podemos is een coalitie waarin de communisten van Izquierda Unida vertegenwoordigd zijn.
Voor het rechtse blok en de machtige rechtse media is daarmee het plaatje compleet: Sánchez is het anti-Spanje, want zijn bondgenoten zijn communisten en separatisten. En zo zijn we weer terug bij 1936. Het is hetzelfde verhaal als het verhaal dat Franco destijds ophing – erg origineel is het discours van conservatief Spanje nooit geweest. Maar dat neemt niet weg dat het van haat doordrenkte rechtse discours Sánchez heel wat hoofdbrekens zal opleveren.
En wat betekent een progressief kabinet voor het dringendste politieke vraagstuk in Spanje, de Catalaanse kwestie? Het probleem is dat niemand weet waar Sánchez staat. Tijdens de jongste verkiezingscampagne wedijverde hij met het rechtse trio in stoere taal tegen de rebelse Catalanen. Nooit zou hij een pact sluiten met de separatisten. Hij ontkende zelfs het bestaan van een politiek conflict tussen Catalonië en Madrid. En van Podemos zei Sánchez dat hij niet kon slapen van de gedachte aan ministers als Pablo Iglesias in zijn kabinet.
Amper twee maanden later is hij op beide punten 180 graden gedraaid. Hij is dikke maatjes met Iglesias. En de dialoog met de Catalanen die hij een jaar geleden afbrak onder druk van rechts, wil hij opnieuw aangaan.