Het had het jaar van Ad Melkert moeten worden, het jaar waarin hij Wim Kok zou doen vergeten en als leider van de grootste regeringspartij probleemloos de verkiezingen zou inrollen. Op het PvdA-congres in maart dit jaar in Rotterdam werd Melkert gepresenteerd als de aankomende man. In de eerste warmbloedige spreekbeurt uit zijn carrière beroerde hij de massaal opgekomen sociaal-democraten met een betoog waarin alle hete politieke hangijzers over tafel gingen. Eind augustus zou Wim Kok een besluit over zijn toekomst nemen, maar het moest duidelijk zijn: Melkert was er klaar voor.
Natuurlijk, er was nog een kleine hobbel: de fraude met de Europese subsidies van Sociale Zaken. Maar de commissie-Koning, die op 27 augustus een oordeel over Melkerts lot velde, hield hem uit de wind. Niet de fractieleider, maar de aanstaande lijsttrekker Melkert hield, onder het toeziend oog van PvdA-campagnestrategen direct een persconferentie om nogmaals zijn volledige onschuld uit de doeken te doen. Enkele dagen hierna maakte Wim Kok in Amsterdam bekend niet door te gaan als lijsttrekker van de Partij van de Arbeid en weer een dag later verklaarde Melkert in de bossen bij Doorn beschikbaar te zijn voor het lijsttrekkerschap. Om de nieuwe man een stevige inhoudelijke basis mee te geven, kwam aan het eind van de week het voltallige Haagse journaille voor de vierde keer opdraven nu om met de komende en de gaande man van de PvdA het nieuwe verkiezingsprogramma gepresenteerd te zien. De regiekamer van de Partij van de Arbeid draaide op volle toeren.
Tot 11 september, tot de aanslagen in de Verenigde Staten. Ook bij de PvdA draaiden alle gehaaide pre-campagneplannen behoorlijk in de soep. Niet Ad Melkert kwam op de voorgrond, maar Wim Kok. Het was de premier die het land, het land in oorlog, diende toe te spreken en gerust te stellen. Verkiesbaar is hij niet meer, maar hij was het die zijn populariteit zag stijgen. En Ad Melkert, die kwam nog slechts in het nieuws met de slepende ESF-affaire en afgelopen week weer met het rommelige vertrek van kamerlid Van Gijzel. Bureau Intomart maakte bekend dat de gedoodverfde opvolger van Kok minder populair is dan ooit. Het werd niet het jaar van Melkert, maar het jaar van Kok.
In deze omstandigheden zal het najaars congres van de PvdA volgende week over verkiezingsprogramma en kandidatenlijst stemmen. De slottoespraak van Ad Melkert zal van levensbelang worden om tenminste de eigen achterban het vertrouwen in de nieuwe PvdA-leider terug te bezorgen.