De luizenmoeder © AVROTROS

Bij DWDD aan tafel Diederik Ebbinge en Ilse Warringa, auteurs van en hoofdrolspelers in de comedy De luizenmoeder. De avond tevoren was de première bingo geweest: 750.000 kijkers op dunbevolkt npo3 tegenover publiekskanonnen op 2 en 3. Daarna werd ook nog het record ‘uitgesteld kijken’ gebroken en ging het door de miljoengrens. Van Nieuwkerk citeerde het AD: ‘Heerlijk om weer eens onbedaarlijk te schateren om grappen over huidskleur en spleetogen’. ‘Wat was de ambitie?’ vroeg hij, als gebruikelijk zelf een uitgebreid antwoord suggererend: ‘Het schurende, het politiek incorrecte zou je bijna kunnen zeggen, in deze tijd waarin steeds minder wordt gedurfd? Humor in bange dagen? De fluwelen handschoen weg?’ De blijde makers knikten wat aarzelend. ‘Mja’, zei Warringa, ‘we hebben gewoon precies gedaan wat we grappig vinden.’ ‘Maar zit er niet ook impliciet een commentaar in op deze tijd?’ Ebbinge: ‘De regisseur en de Avro wilden wel dat het ver ging. Heerlijke opdracht in een tijd dat je het gevoel hebt dat het verkrampt is allemaal.’

Dus toch ‘ja’. En dus móest ik wel kijken: een anti-politiek-correct pamflet. Misschien pvv en fvd eindelijk bediend door de gehate publieke omroep? Ik heb vaak smakelijk gelachen. Om de uitvergrote tekening van waartoe gruwelouders met hun prinsesjes en prinsjes, die ze trouwens het liefst uit spelen sturen, in staat zijn. Om juf Ank onder wier starre glimlach peilloze haat jegens kinderen, maar vooral ouders, collega’s en bovenal schooldirecteur/slapjanus/lafbek/opportunist/schijnhumanist Anton schuilen. Ank, die niets moet hebben van al die adhd, add en andere rugzakjes die kinderen toegeschreven krijgen, maar die zelf dan weer wel dyscalculie heeft. Die de zwarte bezoeker van de ouderavond meedeelt dat hij over dertig minuten mag komen schoonmaken. Die dat in het Engels herhaalt omdat hij verbijsterd blijft staan. Deze Kenneth is namelijk samen met zijn witte man Walter, vader van Aziatisch ogende Rianne, die Ank dus ook al met een Japanse buiging en in het Engels als Lianne had aangesproken. Want ja, Ank barst van de vooroordelen, maar is tegelijk ook politiek correct als ze na de kus-op-de-mond van de vaders en de akelige stilte die daarop volgt tegen de ouders zegt: ‘Niet staren; dit vinden wij niet raar; dit is alleen maar heel bijzonder.’

Anks haat tegen allen is goed te bevatten: er loopt geen normaal mens rond in en om basisschool De Klimop, op de nieuwe conciërge, Afghanistan-veteraan met ptss, na. En sneue Nancy misschien, die met Anton dronken in het fietsenhok heeft gerommeld en daarom als fulltime schoolvrijwilligster blijft hangen, zelfs nu haar laatste kind van school is. Hopend op een vervolg. Maar ‘bevrijdend’ politiek incorrect, die serie? Ze neemt menselijke kleinheid op de hak, inzake kleur, geaardheid, sekse, seks. Modern leven in de overdrive. Maar uiteindelijk is dat hartstikke moralistisch. ‘Spleetoog’ in comedy uit de mond van een zich verlicht wanend personage – waarom niet? Maar als je dat als verademing ervaart, in wat voor cultuur-marxistische mediadictatuur denk je dan te leven? Kennelijk ook nooit Rundfunk of TreurTeeVee gezien.

Jan Albert de Weerd (regie); Ilse Warringa, Diederik Ebbinge, Eva Aben (scenario), De luizenmoeder, AvroTros, NPO3, zondags 20.25 uur