De Britse banken moeten het zakenbankieren waterdicht gaan afscheiden van het ‘gewone’ sparen en kredieten verlenen. De onderzoekscommissie-Vickers had al geadviseerd tot deze ringfencing. Maar het Lagerhuis wil dit nieuw te spannen prikkeldraad ook nog eens onder stroom zetten: blijkt het hek over enkele jaren toch te veel gaten te vertonen, dan moeten de banken worden gedwongen hun zakenbankdochters te verkopen.
En wat is het gespreksthema in Nederland? Of de overheid wel of niet verdient aan de tientallen miljarden noodsteun aan banken en verzekeraars in 2008 en 2009. Wel, zo strooiden achtereenvolgende ministers van Financiën zichzelf en het publiek zand in de ogen. Niet, zegt nu de nieuwe minister Dijsselbloem. Staatsbank ABN Amro moet namelijk het dividend staken omdat de Nederlandse economie zo beroerd draait. Even voor de goede orde: geld om banken te redden is in eerste instantie natuurlijk altijd weggegooid. Het had nooit zo ver mogen komen, en je kunt nooit weten of er later niet nog meer geld bij moet. Winst is er, even natuurlijk, ook: die schuilt in de redding van de banken. Waren die destijds omgevallen, dan was de schade niet te overzien geweest, laat staan te becijferen.
Sindsdien heeft de Nederlandse politiek het momentum totaal laten verlopen. Enerzijds moeten onze banken hun financiële buffers verhogen, anderzijds hoeven zij nauwelijks af te schrijven op de vele tientallen miljarden euro’s aan slechte hypotheken die ze nog altijd op hun balansen hebben staan. Nergens ter wereld staan zo veel kantoren leeg als in Nederland, en door de totaal vastgeroeste huizenmarkt staat inmiddels ook een kwart van de woninghypotheken ‘onder water’. De Nederlandsche Bank signaleerde deze tijdbom al in mei vorig jaar.
Wat een uitgelezen kans voor een sociaal-democratische minister van Financiën, denk je dan als leek. Dijsselbloem hoeft alleen maar te verwijzen naar de overvloedig bekende feiten, zoals gepresenteerd door De Nederlandsche Bank, en naar de maatregelen van de Britten en Amerikanen. Het financiële stelsel is en blijft immers grenzeloos, Nederlandse banken kunnen zich niet onttrekken aan de realiteiten elders. Misschien kan de minister de banken niet dwingen, en misschien moet hij dat niet eens willen. Maar hij zou al een enorme invloed kunnen doen gelden door te zeggen waar het op staat. Door bankiers, burgers en politici ruw bij de les te halen: wake up and smell the coffee. Politiek succes is bij voorbaat verzekerd. Bankiers zijn nog nooit zo diep gehaat.
In plaats daarvan verspilt Dijsselbloem zijn energie aan een non-discussie. Intussen heeft de bankenlobby voor elkaar gekregen dat het nieuwe, strengere boekhoudregime ‘Basel III’ deels wordt afgezwakt. De banken kunnen nu weer meer nieuwe hypotheken gaan verstrekken zonder eerst de oude op te schonen. Nieuwe bancaire debacles doemen op.
Dat is de echte ‘winst’, ruim vier jaar nadat de crisis begon.