Het staat in alle Thaise reisgidsen: de grootste fout is iemand gezichtsverlies bezorgen. Daar kunnen Thai niet mee omgaan en dus keren ze zich van je af. Thailands grootste vriend treedt die regel sinds de militaire coup met voeten en China rolt direct de rode loper uit.
De VS keurden als eersten de staatsgreep af, in harde bewoordingen. ‘Alsof er sprake was van bloedvergieten’, aldus de analist van een ambassade van een buurland. ‘Wat je ook van de coup vindt, er viel geen schot en veel Thai zijn blij met de interventie van het leger om de rust te herstellen. Dat vraagt om diplomatie, om ruimte voor overleg en bijsturing. Maar het Westen – de VS voorop – stelt zich bot op.’
De VS-ambassadeur weigert elk gesprek met de militaire machthebber. John Kerry veegt het stappenplan van tafel waarin de junta toezegt de democratie binnen vijftien maanden te herstellen. En als de coupleiding nieuw beleid aankondigt tegen mensenhandel, plaatsen de VS het koninkrijk op hun mensenrechtenlijst demonstratief tussen obscure staten als Syrië, Iran en Noord-Korea. ‘Dat is niet in lijn met onze inspanningen en vorderingen’, reageert Thailand. ‘De VS moeten zich afvragen of deze handelswijze past bij een goede vriendschap, die de VS veel voordelen biedt in Thailand.’
Voor de Amerikanen is Thailand al zestig jaar een veilige thuishaven in een onrustige regio. Hier vandaan stuurden ze bommenwerpers richting Vietnam, coördineerden ze de Koude Oorlog in Azië en bespioneren ze China en Noord-Korea. ‘En nu deugen wij opeens niet’, zegt een Thaise journalist. ‘Ik snap dat niet.’
China aast al jaren op politieke samenwerking met Thailand. Vorig jaar nog bood het miljarden-investeringen aan in waterbeheer en hoge-snelheidstreinen. De Thai hoorden het beleefd aan, maar schrokken terug voor zoveel Chinese invloed. Deze week liet coupleider Prayuth zich echter ontvallen dat ‘ook China op alle fronten een partner is van Thailand’. Een Thaise krant beweert dat zelfs al wordt gesproken over militaire samenwerking. Mensenrechten zullen daarbij geen issue zijn.