Kampala - Oeganda, een vruchtbaar land in het hart van Afrika, wil vooruit. De economie groeit al jaren met zeven procent en er is ieder jaar tien procent meer stroom nodig. Gelukkig ontspringt hier de Nijl, Afrika’s langste rivier. En die rivier kan stroom opwekken. Met behulp van westerse donoren, inclusief ruim vijftig miljoen euro uit Nederland, wordt gebouwd aan de Bujagali-waterkrachtcentrale. Volgende maand wordt de eerste elektriciteit verwacht.
Groeien doet pijn. Met de waterkrachtcentrale verdwijnt natuur, meer precies: de prachtige Bujagali-waterval. ‘Dagelijks bedwong ik deze stroomversnelling met mijn kajak’, vertelt Tayona Amina (19) terwijl ze over Bujagali uitkijkt, mogelijk voor het laatst. Ze groeide op bij de waterval, leerde er kajakken en heeft er nu een betaalde baan. Dagelijks varen tientallen toeristen in raftboten de Nijl af, terwijl Amina en haar collega’s er voor de veiligheid omheen slalommen. ‘Queen of the Nile’ staat er op haar gebutste kajak, een titel die ze vorig jaar kreeg toen ze een toernooi won. Wie uit de raftboot vliegt wordt door de koningin gered.
Maar iedereen begrijpt dat Oeganda niet vooruitkomt zonder pijnlijke concessies. De beloofde 250 megawatt moeten het land verlossen van de ellendige load shedding, een rotatiesysteem waarbij delen van het land om de beurt twaalf of 24 uur zonder stroom zitten.
Het bedrijf dat de dam bouwt laat weten ‘druk te zijn met zorgen dat Oeganda stroom krijgt’ en dus geen tijd heeft om journalisten tot het bouwterrein toe te laten. Zo ontwijkt het vragen over de verwachte stroomopbrengst, die volgens critici veel lager zal liggen dan beloofd omdat het waterpeil van de rivier daar te laag voor staat.
Wie deze Kerst naar Oeganda komt, zal bij Bujagali nog slechts een meer aantreffen. Wie toch een waterval wil zien, kan doorreizen naar Itanda, achttien kilometer stroomafwaarts. Ook een mooie plek waar het water zich woest naar beneden stort. Daar is geen stuwdam. Nog niet.