Kayunga – ‘Natuurlijk voel ik me er naar over. Maar ja, dat is waarom ze dit een strijd noemen.’ Harriet Nakweede, actief opposant van de Oegandese president Museveni, klinkt gelaten vanuit haar huis in Kayunga, zo’n 75 kilometer ten oosten van de hoofdstad Kampala. Half juli deed de Oegandese rechter eindelijk uitspraak over haar aanklacht wegens verkiezingsfraude, gepleegd bij tussentijdse verkiezingen in december. In haar nadeel, ondanks de spijkerharde bewijzen.
De uitslagen per stembureau, die op de verkiezingsdag bekend waren gemaakt, gaven Nakweede een voorsprong van zeker vijftienduizend stemmen op haar tegenstander van de regeringspartij nrm. Wie die dag naar het radiojournaal had geluisterd, wist niet beter of zij zou de voorzitter worden van het district Kayunga, de inzet van de stembusgang. De Nationale Kiescommissie kwam de volgende dag echter met officiële cijfers die aangaven dat de regeringskandidaat had gewonnen: hij was naar 35.803 stemmen gesprongen, Nakweede op 35.308.
Maar vertegenwoordigers van Nakweede’s partij nup, geleid door de bekende ex-popartiest Bobi Wine, hadden in bijna elk stembureau de lijstjes met uitslagen gefotografeerd. Samen met enkele video’s van voorzitters van stembureaus die de echte uitslagen voorlazen, dienden de foto’s als bewijs van stembusfraude in de aanklacht die de nup indiende bij de rechter.
De nup deed dat op 3 januari, een week voor het eind van de wettelijke termijn. De griffie wachtte echter tot de laatste dag met het registreren van de klacht, waarna Nakweede’s advocaten werden gebeld: de petitie was ‘klaar’ om te sturen naar de kiescommissie en de nrm-kandidaat, de twee gedaagden. Wat de advocaten deden in de dagen erna. Maar dat was buiten de wettelijke termijn, oordeelde rechter Ajiji Alex Mackay van de High Court op 14 juli. Waardoor de inhoud van de klacht niet meer aan de orde kwam en de nrm-kandidaat districtsvoorzitter kon blijven.
‘Ze wilden een oordeel over onze bewijzen, die de autoriteiten zouden ontmaskeren als fraudeurs, voorkomen’, zegt Nakweede. ‘Nu bidden ze dat we het opgeven.’
Maar dat zal niet gebeuren. ‘We gaan in beroep. Niet omdat we verwachten nu wél gelijk te krijgen – overal zijn trouwe aanhangers van de president benoemd – maar om opnieuw te vertellen wat hier is gebeurd. Het zal de dictator alleen maar verder verzwakken.’