Als alle grote en middelgrote gemeenten lijdt ook de Brabantse hoofdstad onder de criminele gedragingen van een aantal harer burgers. Zo kent de stad een hoog aantal inbraken, gepleegd door veelal jonge, drugverslaafde mannen, zonder opleiding, zonder baan, met vaak torenhoge schulden. Zij zijn in de vicieuze cirkel gevangen die hen ertoe noopt elke keer weer het dievenpad op te slaan. Hoe kom je daar uit?
De plaatselijke autoriteiten hebben er een radicaal antwoord op bedacht: zij garanderen de Bossche neefjes van Gerrit de Stotteraar een baan, een huis, een ontwenningskuur benevens professionele hulp bij het saneren van hun schulden. Zo wordt geprobeerd binnen een tijdsbestek van een a twee jaar de crimineel te resocialiseren.
Met een stok achter de deur: Als de betrokkene in die periode toch naar het breekijzer grijpt, verdwijnt hij alsnog achter de tralies.
Het is een in alle opzichten voortreffelijk initiatief. In praktische zin: een gedetineerde kost de maatschappij vierhonderd gulden per dag, het salaris van de rechter, de officier van justitie en de deurwaarder buiten beschouwing gelaten. De baten, heeft de gemeente Den Bosch becijferd, zullen uiteindelijk groter zijn dan de kosten. Bovenal is het een voortreffelijk initiatief in humanitaire zin.
Natuurlijk geeft het voor de gedupeerden een zeker gevoel van bevrediging als hij weet dat men niet straffeloos zijn videorecorder en laptop kan jatten. Maar uiteindelijk leidt het tot niets, hoogstens tot de wurgende spiraal die de gedetineerde - zonder huis, zonder baan, zonder maatschappelijke vooruitzichten - ertoe dwingt andermaal naar het breekijzer te grijpen.
Werkelijk, ons rechtssysteem zit fraai in elkaar: de rechter heeft oog voor de verzachtende omstandigheden, de advocaat werkt desnoods pro deo en de reclasserings ambtenaar valt te allen tijde uit zijn bed te bellen. Maar als het geen praktische gevolgen heeft, behalve nieuwe criminele gedragingen, is niemand bij al die inspanningen gebaat, de dader noch zijn slachtoffers.
Den Bosch als proeftuin. Oeteldonk, zoals de gemeente in het hoogneuzige noorden des lands wordt genoemd, in een voorbeeldfunctie. Ik weet niet wie het allemaal heeft bedacht, wel weet ik wie de hoofdverantwoordelijkheid draagt. Dat is mr. Rolf Gonsalves, procureur-generaal te dezer stede.
Gonsalves is deze week in opspraak geraakt in verband met zijn activiteiten in het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea, in een periode dat hij blijkbaar nog in de harde hand geloofde. Gun Salvo werd hij op de jachtclub Hollandia genoemd, en hij lijkt mij nog steeds geen man om mee uit vissen te gaan. Zo te zien heeft hij zijn langste tijd als procureur-generaal gehad. Het zou jammer zijn als met hem ook dit liberale en doordachte plan ter resocialisering van crimineel Den Bosch zou sneuvelen.