Ook grote indruk maakte Uit de tijd vallen van de Israëlische schrijver David Grossman, een poëtische tekst over zijn zoon Uri, gesneuveld in het conflict tussen Israël en Libanon, enkele uren voor de wapenstilstand in 2006. In de gedragen taal die we kennen van Ovidius, Rainer Maria Rilke en Shakespeare, heeft Grossman woorden gevonden voor de dood. Maar hij heeft ook gezocht naar waar de levenskracht verborgen ligt in de literatuur.
Wat de Nederlandse literatuur betreft was Oek de Jongs Pier en oceaan een hoogtepunt. Pier en oceaan neemt de lezer in een voortdurende stroom mee, letterlijk, en brengt hem zelfs ónder de klei, in kelders en kuilen, en bij voorkeur op en onder water. Een grootse roman over calvinistische ‘kleine luyden’ die alle krachten aanwenden om zich te ontworstelen aan hun bestemming.
En Euforie van Christiaan Weijts, een roman over een architect wiens oplaaiende idealisme hem tot een vorm van onmogelijke architectuur brengt, met een helende, bijna religieuze werking, dwars tegen de cynische tijdgeest in.
Plus een geheimtip: Westerlingen van Arjaan van Nimwegen, de hedendaagse Nederlandse Laurence Sterne (van Tristram Shandy). Een achttiende-eeuws schip met ‘westerlingen’, voornamelijk uit De Nederlanden, lijdt schipbreuk op een eiland in de Atlantische Oceaan. Daar blijkt een volkje van Europese afkomst te wonen, dat zich geheel heeft georganiseerd naar de ‘redelijkheid’. De nieuwkomers brengen ongewenste zaken met zich mee, zoals verliefdheid, ondernemings- en bezitsdrang, wetenschappelijke nieuwsgierigheid en religie. Een vernuftige en geestige parodie op het heden.
_* * *
Mircea Cartarescu, De trofee_
De Bezige Bij, 544 blz., € 29,90
Vertaald door Jan Willem Bos
Oek de Jong, Pier en oceaan
Atlas Contact, 844 blz., € 39,95