Niet toevallig gemaakt voor de Joodse Omroep. Die daarmee ophoudt te bestaan. Net als de andere per 1 januari aanstaande opgeheven levensbeschouwelijken: boeddhisten, christenen van Ikon en rkk, hindoes en moslims. Het bestel wordt er een millimeter overzichtelijker door, maar blijft een zooitje. Hoe aan een in te burgeren vluchteling een verzuild systeem in een ontzuilde samenleving uit te leggen? Inclusief hybride constructies als ‘rooms-calvinistisch’ en ‘palingpop-Concertgebouworkest’ (Avro-Tros)? En met verrijkingen als Wakker Nederland, het riool van Powned, bnn’s spuitende jongeren en Max’ slikkende oudjes?
Enfin, de Joodse Omroep eindigt met een kwalitatieve paukenslag. Net als trouwens de bos een dag eerder, met de documentaire Meneer Hu en de tempel van Yan Ting Yuen, over Chinese Nederlanders die samen met een prestigieuze Chinese kloosterorde in Utrecht een boeddhistische tempel willen verwezenlijken. Dat valt niet mee: zelfs onthechte boeddhistische monniken en leken lijken zowaar onvolmaakte mensen. Dat is de makke met het verdwijnen van die omroepjes: naast religieus-culturele folklore boden ze soms krakers over de eigen wereld die anderen niet gauw maken.
De opheffing van de Ikon gaat me nog het meest aan het hart. Als er één machtige dwerg is geweest, met brede programmering van hoge kwaliteit, vaak toonaangevend in praat- en debatprogramma, documentaire en zelfs in drama, dan dat clubje van de onvergetelijke Wim Koole en vele anderen. Maar Human dan, die niet-christelijke evenknie van de Ikon? Ook al veelzijdig en van hoge kwaliteit? Daar is sprake van het Mirakel van Hilversum. Alle religieuze clubs zijn verbrand in het heidens vuur van Rutte II, maar de humanistische ouwel bleef ongeschonden. Bijna tachtigduizend mensen besloten lid te worden waardoor ze, in samenwerking met de vpro, door mogen. Als je dan toch een krankjorum bestel hebt, is Human een zegen want eilandje van beschaving. Zoals binnenkort weer te zien is, zowel in drama als documentaire.
In de reeks Duivelse dilemma’s worden actuele ‘onmogelijke keuzes’ in fictievorm voorgelegd. In De prijs van de waarheid maakt een jonge medisch specialist door heftige privé-sores een blunder in haar werk: verwisseling van embryo’s. Als ze haar fout wil bekennen levert dat gigantische problemen op, zowel voor de betroffen echtparen met kinderwens als voor haar succesvolle ziekenhuisafdeling, in de race om prestige en onderzoeksgeld. Wellmade drama.
Ronduit indrukwekkend is de documentaire Strohalm van Lian Priemus. Daarin zijn de stemmen hoorbaar van vier mensen die om uiteenlopende redenen een eind aan hun leven wilden of willen maken; en zien we de training van (overwegend jonge) vrijwilligers die willen werken voor de anonieme telefonische hulplijn 113Online waar mensen die zelfmoord overwegen terecht kunnen. Ernst, toewijding, deskundigheid en de overdracht daarvan. Over werk van levensbelang, en nog mooi gemaakt ook.
Danyael Sugawara (regie), schrijverscollectief de Drama Queens (scenario), De prijs van de waarheid, Human, Duivelse dilemma’s, vrijdag 4 december, NPO 2. Yan Ting Yuen, Meneer Hu en de tempel, BOS, zondag 6 december, NPO 2. Marco Niemeijer, Little Angels, Joodse Omroep, maandag 7 december, NPO 2. Lian Priemus, Strohalm, Human, woensdag 9 december, NPO2
Beeld: Meneer Hu en de Tempel, regie Yan Ting Yuen. Foto BOS