Het zal geen nieuws zijn, maar de ambtelijke baas van het ministerie van Buitenlandse Zaken is Secretaris Generaal Majoor. In deze oorlogstijden lijkt dat een verwijzing naar Joseph Hellers krijgsroman Catch 22, waarin een ongelukkige officier figureert wiens achternaam Major is, die van zijn vader de voornaam Major kreeg en wiens rang, nou ja. De man heet dus Major Major Major Major. Catch 22 is de regel voor Amerikaanse WOII-piloten dat je geen levensgevaarlijke gevechtsvluchten hoeft te maken als je er gek van wordt. Maar Catch 22 stelt ook dat wanneer je als piloot zegt gestoord te zijn van angst, dat zo rationeel is dat je gezond bent. Vliegen dus.
Saddam mag alleen worden aangevallen als hij massavernietigingswapens bezit en ze weigert te vernietigen. Maar die wapens zijn onvindbaar. Logisch, stellen de Amerikanen, hij verbergt ze. En dan moet hij ze wel bezitten. Denken aan een bom maakt dat hij bestaat. Dit kun je ook wel het ontologisch bombewijs van Bush noemen, naar het ontologisch godsbewijs van Anselmus van Canterbury. Die stelde ooit dat God bestond omdat we aan hem dachten als iets perfects. En als hij perfect is, dan moet hij wel bestaan.
Iedereen vindt dat Saddam niet deugt, maar de oorlog tegen Saddam mag alleen gevoerd worden door de internationale gemeenschap. Dat wil zeggen dat de VS zonder mandaat van de VN niet mogen aanvallen. De VN zijn voor democratie en vrijheid, maar sinds wanneer is die organisatie heilig verklaard? De mensenrechtencommissie van de VN wordt geleid door de boevenzandbak Libië, die daar uitgebreide internationale erkenning aan ontleent. De VN zijn voor democratie, vrede en veiligheid, en daarom stabiliseren ze dictaturen.
De discussie rondom Irak hangt van merkwaardige motieven aan elkaar. De VS zeggen de Irakezen te willen bevrijden. Dat hebben ze in een eerder stadium nagelaten. Zoals ze nooit veel hebben gegeven om democratie in de rest van het Midden-Oosten. Maar ook een fervent oorlogstegenstander ziet dat het leven niet slechter kan worden in Irak. Een ander mooi sofisme is: als je tegen de oorlog demonstreert, ben je voor Saddam, dat is een dictator, en dus diskwalificeer je jezelf door te demonstreren. Of deze: Saddam is een psychopaat, als je hem aanvalt richt hij zulke schade aan dat niets doen beter is. Betere munitie kun je de oorlogshitsers niet bieden.
Wat aan de hand is: de VS willen hun neergaande wereldhegemonie tegen elke prijs herstellen, en niemand lijkt bij machte ze te stoppen. De enige vrijheid die je hebt is «nee zeggen», was de boodschap van Joseph Hellers Catch 22. Heeft het zín tegen het Amerikaanse streven te zijn? Een klein beetje. Als je met miljoenen tegelijk demonstreert, blijft dat niet zonder consequenties. De steun in de top van de Europese politiek voor het klakkeloos beginnen van een oorlog neemt af. Dat tempert de Amerikanen. Toch lijkt bloedvergieten, met Europese hulp, onvermijdelijk. Wat moet volgen: even brede Europese bereidheid te hoop te lopen voor de wederopbouw van Irak als tegen de aanval door de Amerikanen.