Zondag was New York uitgelopen om 35.000 marathonlopers naar de finish te schreeuwen. De toeschouwers met goed zicht kregen tegelijk een idee waarom enkele Amerikaanse wetenschappers al jarenlang onderzoek verrichten in Kenia, Tanzania en Ethiopië op zoek naar een genetische predispositie voor duurloopsport. Want de strijd in de voorhoede werd gedomineerd door Oost-Afrikanen. Negen van hen liepen halverwege de race gebroederlijk op kop.
Dit onderzoek heeft niets met huidskleur te maken. Maar wel met herkomst. De even zo zwarte mensen afkomstig uit westelijk Afrika scoren slecht op de lange afstand, maar blinken juist weer uit op de korte baan. Ze zijn de besten van de wereld. Bij hen wordt het sprintersgen gezocht.
Toch is het onderzoek controversieel. Omdat het, zoals elk genetisch onderzoek, natuurlijke aanleg niet als een gegeven beschouwt. Het impliceert dat in de toekomst wellicht niet alleen kan worden gewerkt aan voeding, trainingsomstandig heden, doorzettingsvermogen of discipline van de sporter, maar ook aan de genetische make-up van de atleet zelf, zelfs al voor zijn geboorte.
Deze week wordt in dezelfde stad van de marathon opnieuw fel gedebatteerd over genetische manipulatie van mensen. Op de agenda van de Algemene Vergadering van de VN staan twee resoluties. Een groep landen, onder leiding van de VS, steunt een resolutie die niet alleen reproductief klonen verbiedt (het dupliceren van complete mensen), maar ook «therapeutisch» klonen, waarbij alleen stamcellen worden geproduceerd die geschikt zijn voor medische toepassingen. Een tweede groep landen, onder leiding van België, wil ook een verbod, maar een waarin een uitzondering wordt gemaakt voor de tweede vorm van klonen.
Welke resolutie ook wint, ze maken eventuele, toekomstige genetische manipulatie van sporters onmogelijk. Omdat sport prestaties verbonden zijn met patriottisme ziet het er daarom somber uit voor Europese landen, die in een hopeloze positie verkeren waar het de aanleg voor marathonlopen betreft. Gek genoeg werd er afgelopen weekeinde toch gejuicht in Nederland. Want de nummer drie bij de vrouwen, de in Kenia geboren Lornah Kiplagat, mogen we sinds de afgelopen zomer een Nederlandse noemen.
Met het komende wereldwijde verbod op menselijk klonen zijn soepeler immigratiewetten de enige manier om verschillende naties aan de buis te kluisteren wanneer de kopgroep Central Park induikt. Voorlopig nog keert Martin Lel, de winnaar, terug naar zijn kruidenierswinkel in Kenia. Aanleg stond ook hem niet in de weg. Hij liep de derde marathon in zijn leven.