Rio de Janeiro – Dit jaar was het Braziliaanse carnaval een extra uitbundige explosie van dansende lijven en grappen over de nieuwe rechtse regering. President Bolsonaro zag in de swingende straten echter geen speelsheid of ironie. Hij zag een ‘vijand’ waarmee afgerekend moet worden. Dus pikte hij uit de miljoenen filmpjes van carnavalvierders dat ene extreme: twee professionele pornoacteurs (blijkt nu) die een act opvoeren met een vinger, een anus en een golden shower. ‘Hier is carnaval dus tot verworden’, twitterde de president met verontwaardigde duimen. Send. Het onheil was geschied. Weer was Bolsonaro de risee van de wereld. Zeker toen hij er de volgende dag de vraag bij twitterde: ‘Wat is een GoldenShower?’

Hoezeer de generaals in zijn regering het ook proberen, het lukt ze maar niet een veiligheidscordon rond de tong van legerkapitein Bolsonaro te leggen. Twee weken geleden bracht Bolsonaro een hulde aan de bloeddorstige dictator generaal Stroessner van Paraguay (1954-1989). Hij prees de tiran als een ‘staatsman met visie’. Op Vrouwendag pochte hij dat zijn regering de meest ‘gelijkwaardige’ ooit is. Op 22 ministers zijn er twee vrouwen. ‘Elk van die dames telt voor tien, haha.’ De negen generaals in de regering proberen de incidenten weg te wapperen met een vagelijk: ‘Niet zo bedoeld.’ Of: ‘De president improviseert graag.’ Maar ze verbergen hun ergernis niet.

Dat levert de militairen een imago van ‘redelijkheid’ op. De blaffende Bolsonaro praat niet met de ‘leugenpers’. Maar zijn vice-president, generaal Mourão, babbelt honderduit met journalisten en slaat ze joviaal op de schouder. ‘De militairen zorgen voor de kennis en evenwichtigheid die nodig is in deze regering’, oordeelde de machtige krant O Globo onlangs. Vergeten is opeens dat de ‘grootste held’ van Mourão een moordende beul is van de militaire dictatuur. Vergeten dat de ‘evenwichtige’ legertop een jaar geleden nog dreigde met een coup als de linkse ex-president Lula niet het gevang in zou gaan.

En toen ontsnapte de tong van Bolsonaro weer: ‘Democratie en vrijheid bestaan alleen als de strijdkrachten dat willen’, zei hij donderdag tegen een jarig Korps Mariniers. Brazilië schrok en vatte het op als een waarschuwing: ‘Besef dat de democratie een gunst is die elk moment kan worden ingetrokken.’ Opnieuw deed het militaire cordon zijn act van minzaam gewapper. Maar deze keer sloeg Bolsonaro de spijker op de kop.