Wie weet heeft hij gelijk, maar in een land waar jongeren de leus socialismo o muerte op die manier in daden wensen om te zetten, kun je het aids-probleem toch echt niet afdoen met zo'n onderscheid tussen ‘normale’ en ‘abnormale’ mensen.
De motieven van de jongeren zijn complex. Veel van hen dachten dat na besmetting de ziekte nog minstens vijf jaar zou uitblijven en dat er tegen die tijd wel een geneesmiddel zou zijn, sommigen deden het in een roes van dronkenschap en zorgeloosheid op aanraden van hun heftig begeerde vriendje, en bij anderen speelde het een rol dat ze niet meer bestand waren tegen de constante intimidatie van de politie, de druk van hun omgeving om zich aan te passen, het verbod op rockmuziek en lang haar en dat ze zich een plaats wilden verwerven in de relatief vriendelijke omgeving van de sida sanatoria.
Wat ze gemeen hebben, was en is de beleving van de totale uitzichtloosheid van hun situatie en de blijkbaar even totale onmacht om daartegen iets te ondernemen. En intussen meent het Centraal Comite van de Cubaanse communistische partij het beleid tegen dissidenten te moeten verscherpen met verbale en ernstiger aanvallen op ieder die contacten met het buitenland onderhoudt of op enigerlei wijze als agent van de vijand te boek kan worden gesteld. Onder die laatsten werden recent ook opeens de groepen gerekend die bijvoorbeeld in samenwerking met de Novib opbouwwerk in Havana opzetten.
Woede mag ons deel zijn, woedend mochten ook de Verenigde Staten zijn na het neerhalen van de Cesna’s, maar wijsheid blijft gewenst. Clinton kan niet anders doen dan de boycot verscherpen, ook al weet iedereen dat die boycot op vitale punten wordt gebroken: in Havana is alles verkrijgbaar, mits je beschikt over de juiste valuta. De misere van het Cubaanse volk is dan ook meer een gevolg van de commandostructuur van de Cubaanse economie dan van de boycot. Het middel boycot heeft effect gesorteerd in Zuid- Afrika, vooral omdat die boycot op de agenda werd gezet door de beweging in het land zelf.
Met betrekking tot Cuba gaat het allang niet meer om de vraag of er ergens in een uithoek van Nederland nog een geflipt specimen van de mannelijke soort te vinden is dat zich Castro-aanhanger wenst te noemen. Het gaat erom of we nog weten door te dringen tot die bunker. Al is het alleen maar om die kinderen te vertellen dat aids echt dodelijk is.
Het is te hopen dat de Europese Unie zich wijs betoont als half april de Cubaanse onderminister van Buitenlandse Zaken op de stoep staat. Indringende gesprekken graag, over mensenrechten en de vrijlating van de politieke gevangenen. De mantel uitvegen mag wat mij betreft ook. Maar enigerlei vorm van dialoog is het enige wat de Cubanen er nu nog doorheen kan slepen. Heel erg lang kan het niet meer duren.