Bangkok – Dit artikel over majesteitsschennis kun je beter niet schrijven, waarschuwt een bevriende Thaise journalist. ‘Iemand die kwaad wil kan naar de rechter stappen, alleen al omdat lezers kunnen denken dat je de koning beledigt. Voor je het weet zit je jaren gevangen. Of krijg je levenslange verbanning.’
De veroordeling van uitgever Somyot Prueksakasemsuk dreunt na. Tien jaar moet hij zitten. De hele natie zag op tv hoe hij werd afgevoerd als een gangster. Geboeid met ijzeren kettingen. Opmerkelijk is dat hij werd veroordeeld voor de publicatie van artikelen waarin de koning niet voorkomt. Maar volgens de rechter kan toch de indruk ontstaan dat de koning belachelijk wordt gemaakt.
‘Ze kunnen je dus altijd pakken’, aldus de verslaggever. Hij wil anoniem blijven. Maar voor alle zekerheid wijst hij erop dat hij oprecht houdt van de koning. Net als alle Thai. En hij vindt het ook terecht dat kritiek op de koning is verboden. ‘Want die kan zich niet verdedigen.’ Maar na een discussie met oud-studenten concludeert hij dat de veroordeling van de uitgever alles heeft van een politieke afrekening.
De kritiek van journalisten richt zich niet op de koning, haast ik mij hier te benadrukken. De kritiek richt zich op groepen die in toenemende mate en in het wilde weg politieke tegenstanders beschuldigen van majesteitsschennis. De officier van justitie is verplicht de zaak te onderzoeken. Een probaat middel dus om iemand te beschadigen en voor langere tijd uit te schakelen.
De Engelstalige krant The Nation stelt voor de wet te veranderen. De koning zou zelf moeten aangeven of hij iets beledigend acht. Want alleen hij kan daarover zonder bijbedoelingen oordelen. Slim bedacht. Overheidssite Thailand Today onthult dat ‘de koning zich soms ongemakkelijk voelt bij het verbod op majesteitsschennis’.
De 86-jarige koning Bhumibol is een wijs man. Daarover is iedereen in Thailand het eens. Maar het is de vraag of de politiek hem verlost van zijn ongemakkelijke gevoel. Thailand Today maakt impliciet duidelijk dat wetswijziging niet eenvoudig is: ‘Het verbod op belediging van de koning is de wil van het parlement omdat het de wil is van het Thaise volk.’ Punt.
Wat de koning rest is gratie verlenen. Zo kwam deze maand een 72-jarige activist na drie jaar vrij. Hij kreeg 12,5 jaar voor het beledigen van de monarchie in een serie toespraken. Op tv dankte hij de koning omzichtig voor zijn genade.