De laatste week van 2021 was de dodelijkste in jaren op de Egeïsche Zee, zo meldt Aegean Boat Report, de Noorse ngo die de migratiebewegingen op zee tussen Turkije en Griekenland monitort. Drie schipbreuken in drie dagen waarbij 31 mensen verdronken en 45 nog steeds worden vermist. Op kerstavond verdronken in de buurt van Pharos zestien mensen nadat hun zeilboot omsloeg. Een paar dagen eerder sloeg een boot om bij Folegrandos; drie doden zijn geborgen, 34 opvarenden, voornamelijk Irakezen, zijn nog altijd vermist – de ernstigste scheepsramp in de Egeïsche Zee tot dusver dit jaar, aldus de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties. In diezelfde week liep een zeilboot op de rotsen bij het onbewoonde eilandje Antikythera, elf mensen verdronken.
Het zijn niet de gebruikelijke eilanden waar deze rampen plaatsvonden. Omdat de Griekse kustwacht zich op grote schaal schuldig maakt aan illegale pushbacks naar Turkije, proberen mensensmokkelaars vanuit Turkije nu direct Italië te bereiken via een nieuwe route. Deze Cycladenroute, die loopt via de eilanden ten zuidoosten van Athene, is langer en gevaarlijker.
De gevaarlijkste en dodelijkste route op de Middellandse Zee is nog altijd die van Noord-Afrika naar Europa. Ook daar vonden vorige maand twee grote rampen plaats: voor de kust van Libië verdronken bij een schipbreuk op 18 december 61 mensen, een dag eerder 102, onder wie achttien vrouwen en kinderen, aldus de cijfers van het Missing Migrants Project van de Internationale Organisatie voor Migratie (iom). De opvarenden kwamen uit Kameroen, Ivoorkust, Ghana, Guinea, Mali, Nigeria, Senegal, Togo. De rampen hebben het Europese nieuws niet bereikt.
In totaal zijn in 2021 ten minste 1864 mensen gestorven of vermist tijdens een poging Europa te bereiken via de Middellandse Zee. In 2020 waren dat 416 mensen minder. Daarmee is voor het eerst sinds 2015 het aantal weer toegenomen. Ook het aantal geregistreerde sterfgevallen aan andere Europese buitengrenzen nam toe: 131 mensen stierven in Europa zelf, van wie 44 bij een poging om vanuit Frankrijk het Kanaal over te steken naar Engeland, 39 op de Westelijke Balkan, 21 aan de grens tussen Belarus en Europa, zes in Griekenland aan de grens met Turkije en drie tussen Italië en Frankrijk. Nog eens ten minste veertig mensen stierven bij de oversteek van West-Afrika naar de Spaanse Canarische Eilanden.
Het totaal aantal in 2021 getelde doden en vermisten aan de buitengrenzen van Europa, volgens het Missing Migrants Project (IOM): 2035