ALS IJVERIGE MIEREN storten ze zich op de kruimels rond het hoog opgetaste bord van de machtige man. Natuurlijk, de hoofdprijs is het huwelijk, maar die is vaak al lang vergeven tegen de tijd dat de Patrizia’s, Noemi’s en Barbara’s in beeld komen. De namen zijn geplukt uit de kronieken van de afgelopen twee maanden rond premier Silvio Berlusconi, maar ze zijn inwisselbaar. In het leven van íedere Italiaanse man met een positie komt op een bepaald moment een Patrizia, een Noemi of een Barbara langs.
De weg van de eerlijke inspanning en het geduldige treetje voor treetje beklimmen van de maatschappelijke ladder is in Italië bijna volledig gebarricadeerd, of je nu man of vrouw bent. Er is alleen boven en beneden. Wie boven zit, blijft daar lekker zitten, vaak zo lang dat de ruimschoots verstreken houdbaarheidsdatum op een verdienste begint te lijken. En wie beneden voor een dubbeltje is geboren, moet halsbrekende toeren uithalen om van kaste te veranderen in een land waar alles via connecties en raccomandazioni loopt en waar iemand van veertig nog ‘een jongere’ heet.
Denk maar niet dat de Patrizia’s, Barbara’s en Noemi’s dommerdjes zijn. Geblondeerd of hennarood wél. Hier en daar een chirurgische ingreep, en ook hun taalgebruik is aangepast. Alles in verkleinwoordjes; Berlusconi noemen ze ‘Papi’, zichzelf ‘Patsy’ of ‘Nemi’, ‘meteorina’ is een weermeisje, één van de fel begeerde baantjes op tv, ‘velina’ is het hoogst bereikbare: showmeisje op tv, strikt in bikini en strikt met de lippen verzegeld, ‘aiutino’ is een kleine helpende hand en ‘regalino’ een cadeautje, bijvoorbeeld een diamanten halssnoer.
Kirrend als Betty Boop moeten de meisjes op het juiste moment hun slag zien te slaan, want een man is een heel ander wezen vóór dan na, dat is bekend. De ambities moeten wel enigszins reëel blijven, want wie inzet met gespreide dijen, kan het lid lelijk op de neus krijgen.
Dat gebeurde Patrizia, de door de wol geverfde escort die de afgelopen weken in het kielzog van mevrouw Berlusconi de rol van grote aanklaagster van de Italiaanse premier op zich heeft genomen. Patrizia wilde te veel en overspeelde daarmee haar hand. Zij gaat het hoge spel verliezen.
Berlusconi, dat is bekend, is de lulligste niet. Als hem een ‘aiutino’ wordt gevraagd, is hij doorgaans gul. Baantjes op tv of in de politiek – ook inwisselbaar – ieder krijgt haar deel. Maar Patrizia wilde, misschien onder de druk van haar 42 jaar, in één klap de te grote slag slaan. Eindelijk de residence op het zieltogende stuk familiegrond in Apuglië, diep in het arme zuiden, afbouwen en het familiedrama achter zich laten. De schulden, haar vader die zelfmoord had gepleegd, enfin: dit was Patrizia’s moment. Eén nacht met Berlusconi en de toekomst van de verscheurde familie zou een heel nieuw gezicht krijgen.
Maar waar ze ook op hoopte, ze had nooit een subtiel opnameapparaatje in haar handtasje moeten stoppen om het slaapkamergesprek tussen haar en de minister-president te registreren. Zelfs niet als souvenir.
En wat ze al helemaal nooit had moeten doen, is aan de tussenpersoon uit Bari, die haar tot het voorportaal van de Italiaanse meisjeshemel had gebracht, vertellen dat ze bandjes had waarop keiharde beloftes staan, van je weet wel wie.
Een paar avonden later, toen Patrizia in andermans slaapkamer aan het werk was, werd haar hele huis ondersteboven gekeerd. De gloednieuwe breedbeeldtelevisie, de dure audio- en dvd-apparatuur bleven staan, meegenomen werd de uitgebreide lingerieset, jurkjes, rokjes, bloesjes en de laptop. En overal, maar dan ook overal, was gespit naar de bandjes, die Patrizia natuurlijk elders in een kluis had gestopt, want wie een plan heeft, denkt aan dat soort dingen. ‘Daar schrok ik echt van’, aldus Patrizia, ‘vooral dat ze al mijn ondergoed hadden meegenomen.’
Een beetje naïef om daarvan te schrikken als je zo brutaal bent Patrizia, zag ze de officier van justitie uit Bari denken.
Want ook hij weet: zo werkt het niet.
Meisjes die vragen, worden overgeslagen. Je krijgt, maar wát, dat moet je afwachten. Italiaanse mannen zien zichzelf niet graag als hoerenlopers. Italiaanse mannen veroveren een vrouw en als zij het toestaat geven ze cadeautjes, regalini. Je moet het niet in je hoofd halen om ze de factuur inclusief btw te sturen, want dat verpest het spel.
Alleen wie geduldig kruimels verzamelt, de mond houdt, kan straks op eigen kracht een welgestelde familie stichten of, wie weet, mevrouw die-en-die worden.

ZOALS DERTIG JAAR geleden Miriam Bartolini, vandaag nog voor even mevrouw Berlusconi. Een kunststukje was het en ze deed het dan ook onder haar artiestennaam Veronica Lario. De destijds 42-jarige ondernemer Silvio Berlusconi verliet voor haar vrouw en twee kinderen, hij scheidde zelfs officieel (een olympische prestatie voor een minnares, in Italië). Hij stichtte een nieuwe familie met Veronica en hij gaf haar dríe kinderen. Want de ware macht in Italië verover je pas als echtgenote en vooral als moeder.
Maar geld alleen maakt niet gelukkig, ontdekte Veronica. Ze wilde respect en diepgang. Voor dat laatste hoef je natuurlijk niet bij Berlusconi aan te kloppen. Voor dat eerste ook niet, vond Veronica, die de vrolijke, openbare complimentjes van haar man aan sexy showgirls (‘Juffrouw, als ik niet al getrouwd was, zou ik het wel weten!’) ineens serieus begon te nemen.
Het uur der wrake was aangebroken. Het begon in januari 2007, met een brief van Veronica aan haar man op de voorpagina van La Repubblica, de grootste linkse krant van Italië. Uitgerekend daar eiste ze publieke excuses voor al zijn ongepaste publiekelijke avances.
Die kreeg ze ook, in zijn openbare brief op de voorpagina van de Corriere della Sera, de Italiaanse NRC Handelsblad.
Een jaar later maakte Berlusconi zich voor de derde keer op om premier worden.
‘Nee, ik stem niet op mijn man’, liet Veronica Lario vlak voor de verkiezingen van april 2008 in een interview weten.
Op wie wél liet ze in het midden, maar een duidelijke hint gaf Berlusconi’s opponent, Walter Veltroni, premierkandidaat van links. ‘Ik vraag Veronica Lario officieel of ze op de kandidatenlijst van mijn partij wil staan’, zei Veltroni. Ze bedankte publiekelijk, maar was ‘zeer vereerd’, ook publiekelijk.
En dan komt het bezoekje van Silvio Berlusconi, inmiddels weer premier van Italië, aan de starlet Noemi in april van dit jaar. Hij kwam haar achttiende verjaardag opluisteren, en dat overkomt weinig achttienjarigen.
Ook niet de kinderen Berlusconi, volgens Veronica Lario, althans niet de hare. Weer in La Repubblica veegde ze volledig de vloer met hem aan. Haar man was ‘ziek’, hij had ‘ernstige problemen’, ‘minderjarige maagden worden door hun moeders als offer aan de draak geboden’, haar man ‘omringde zich met vuilnis’, enzovoort, enzovoort.
De laatste akte van ‘De Wraak Van Veronica’ moet nog geschreven, maar ze heeft inmiddels echtscheiding aangevraagd. Ja, zij!

HOE KOMEN AL die meisjes toch in de buurt van grote, belangrijke mannen? Doodsimpel. Ze worden eruit gepikt. Want in Italië zijn altijd overal meisjes bij. Bij officiële en niet-officiële gebeurtenissen.
Er komt een moment dat ze ongevraagd een visitekaartje in hun hand gedrukt krijgen, waar met de pen nog een ‘absoluut geheim nummer’ bij wordt gekrast. Als de secretaresse, woordvoerder of rechterhand van de belangrijke man aan de telefoon direct weet wie je bent, weet je als meisje dat je beet hebt, of dat je moet oppassen, als je bijvoorbeeld journaliste bent en echt alleen maar voor een interview belt.
Je wordt vol égards te woord gestaan en anderhalve seconde later teruggebeld door De Grote Man Zelf:
‘Ciao, come stai?’, met diepe, sonore stem en nadrukkelijk zonder namen te noemen. Noch de zijne, noch de jouwe.
Zo doen ze het allemaal. Politici van links en van rechts, schrijvers, regisseurs, zangers, acteurs, voetballers, uitgevers en ondernemers.
Volgens filmer en intellectueel Nanni Moretti, toch het vaste aanspreekpunt voor de buitenlandse pers van het beschaafde deel van de wereld, is dit allemaal de schuld van Berlusconi. Door zíjn platte manier van doen, door zíjn ‘hersenspoeling’ via zijn commerciële televisiezenders, die al ruim 25 jaar gaande is, zijn de Italianen geworden wie ze nu zijn. Weg is de trots, weg is de waardigheid, die ook in de armste omstandigheden (die in Italië wel heel erg lang hebben geduurd) gold. Weg is de bescheidenheid, weg is het werken voor je brood. Daarvoor in de plaats is gekomen: pakken wat je pakken kunt, maakt niet uit hoe. Alleen sukkels geloven nog in het zweet des aanschijns.
De meeste Italianen zien het anders dan Moretti. Ten eerste omdat het grote morele drama dat hij bespeurt ze ontgaat. En ten tweede omdat alles toch nooit de schuld van één man kan zijn.
De kritiek van de machtige uitgever Angelo Rizzoli, eigenaar van de grootste krant Corriere della Sera en Rizzoli Uitgevers, op Silvio Berlusconi is dan ook veel milder.
‘Ik zou Silvio ten eerste willen vragen om in de toekomst iets voorzichtiger te zijn met wie hij thuis uitnodigt en vooral ten tweede: hij hoeft niet te zeggen dat hij nog nooit een vrouw heeft betaald. Daar ga ik van uit, en met mij de Italianen.’
Een vrouw betalen. Het idee alleen al! Prenten jullie dat maar goed in jullie geblondeerde hoofdjes.
Meisjes, meisjes, meisjes! Jullie zijn weer eens stout geweest. Terug naar de slaapkamers. En snel!