Maynard James Keenan, wijnboer, een van de beste zangers in de rockmuziek en een even charismatische en ongrijpbare als afstandelijke frontman, leidt drie bands. Allereerst Tool, dat jarenlang en met drie albums op rij de spannendste metalband ter wereld was. Maar Tool heeft al ruim een decennium geen album meer gemaakt, en de aankondiging ervan leidt op sociale media inmiddels tot hoongelach. Daarnaast leidt Keenan nog het experimentele, tripperige en live tamelijk uitzinnige verkapte soloproject Puscifer, met een opvallend uitgebreide gelijknamige kledinglijn.
En dan is er A Perfect Circle, de voor Keenans doen meest traditionele rockgroep, gespecialiseerd in slepende mid-temponummers. Aanvankelijk veelal beschouwd als een lightversie van Tool, maar uitgegroeid tot een grote band, ondanks het gebrek aan continuïteit in bezetting en productiviteit. In de huidige line-up van A Perfect Circle zit gitarist James Iha van de Smashing Pumpkins. Die heeft zich geregeld moeten inhouden, maakt het titelnummer waar het album mee opent meteen duidelijk. Het is als opener zo atypisch dat het zich laat beluisteren als een statement. Het nummer drijft op piano en ingehouden, roffelende drums, en Maynard James Keenan haalt geen enkele keer uit. Er klinkt geen gitaar, toch zo ongeveer de enige zekerheid in het leven van een rockband. Wie niet aandachtig luistert, hoort verderop iets voorbij kabbelen. Wie het nummer aandacht geeft, hoort veel onderhuidse spanning. Het tweede nummer is voor Keenan vertrouwd cultuurpessimistisch, maar tegelijk opvallend stichtelijk. Begeleid door een piano zingt hij: ‘We’ve become disillusioned/ So we dive like crows towards anything glittering/ Time to put the silicon obsession down/ Take a look around, find a way in the silence’.
Het duurt eigenlijk tot het vierde nummer The Doomed voor Keenan en zijn band de rem eraf halen. Dan klinken de aanzetten in spierkracht van de band, en de momenten waarmee Keenan in al zijn bands subliem is: als de muzikanten verstillen, gas terugnemen of zelfs, zoals hier, wat dromerig worden, kan zijn stem tegelijk teder klinken als een venijnige uithaal aankondigen. Dat kunnen maar weinig zangers: passief-agressief zingen. TalkTalk is er ook zo een; vier minuten samengebalde donkere kracht. Keenan lijkt in zijn staccato zinnen, vol echoënde herhalingen, te verwijzen naar de recente discussies over de vuurwapenwetten in de Verenigde Staten, en het gebrek aan werkelijke verandering. ‘Thoughts and prayers/ Adorable/ Like cake in a crisis/ We’re bleeding out/ While you deliberate/ Bodies accumulate/ Sit and talk like Jesus/ Try walkin’ like Jesus’.
Maar de opener van het album was een aankondiging: dit is een band op zoek naar nieuwe invalshoeken. Dus klinkt So Long, and Thanks for All the Fish naar opvallend aanstekelijke glampop, en is Hourglass een merkwaardige, gek genoeg even frisse als gedateerde combinatie van elektronica- en zelfs hiphop-invloeden. Het album eindigt met een lelijke en saaie zeven minuten lange elektronische trip, de luisteraar in verwarring achterlatend. Ongetwijfeld tot groot genoegen van Keenan.
A Perfect Circle,Eat the Elephant. A Perfect Circle speelt 16 juni op Pinkpop in Landgraaf