Toen ze nog klonken als de jonge neefjes van Springsteen, met een rugzak vol Replacements-platen. Op internetfora klinkt hetzelfde conservatieve geklaag: ‘Dit is The Gaslight Anthem niet meer.’ Alsof iemand anders dan de vier bandleden dat ooit kan bepalen.
De ironie is dat The Gaslight Anthem na zijn avontuurlijkere derde album American Slang op de opvolger Handwritten feitelijk zijn oude albums nog een keer opnam, maar dan in een betere studio. Handwritten was opnieuw een sterk album, maar het was ook meer van hetzelfde, soms zelfs letterlijk: dezelfde riffjes, woorden, zin- en songconstructies. Er zijn bands, veel zelfs, die een hele carrière lang ongeveer hetzelfde album uitbrengen. Net als regisseurs, en schrijvers, indachtig Reve’s ‘Wie moet ik anders herhalen?’.
The Gaslight Anthem leek met Handwritten zo’n band te worden. Maar besloot toen van niet. Brian Fallon bestudeerde albums van bands die op een bepaald punt in hun carrière het roer omgooiden, kozen voor een andere aanpak en geluid, in ieder geval een poging deden zichzelf opnieuw uit te vinden, en het risico te nemen een deel van hun fans van zich te vervreemden.
De drie singles die aan het album voorafgingen waren een goede indicatie van de breedheid van Get Hurt: het ronkend overstuurde Stay Vicious opent het album zelfs, en wordt opgevolgd door het ongekend poppy, in de jaren tachtig gedrenkte 1,000 Years, waarna het sombere titelnummer weer een ander uiterste opzoekt. Geregeld klinken invloeden van Fallons project Horrible Crowes door, maar The Gaslight Anthem zoekt het ook duidelijk in andere, tot nu toe nimmer verkende invloeden.
En wat een geweldige nummers levert dat vaak op. Het dromerige, ogenschijnlijk clouloze Underneath the Ground bijvoorbeeld, met die diep bittere ondertoon – Fallon is gescheiden, en het album ademt verlies. Vroeger bulkten Fallons teksten van culturele verwijzingen, van citaten uit films en songteksten van anderen. Daar is hij mee opgehouden, en op Get Hurt is hij directer dan ooit: ‘I came to get hurt/ Might as well do your worst to me/ Have you come here to get her?/ Have you come to take her away from me?’ Pathetisch? Jazeker. Net als het felle Ain’t That a Shame: ‘I’m vicious now/ Honey, cruel and unprincipled/ With tears in my eyeballs, wine on my lips, uh uh.’ Het is pathos, niet uit onmacht maar uit keuze: opschrijven zoals dat voelt, liefdesverdriet, en dat is nou eenmaal verre van verfijnd of origineel.
Vocaal gaat Fallon verder en dieper dan ooit tevoren, hij gromt, zingt, loeit, schreeuwt en fluistert. Hopelijk haalt hij dat live ook. Dat is tot nu toe het grote probleem van The Gaslight Anthem: de optredens halen het bijna nooit bij de albums. Waar verwante bands als The Hold Steady en Against Me! live niets dan gretigheid en speelplezier uitstralen, heeft The Gaslight Anthem alleen al in Nederland een spoor van verveelde shows nagelaten, met Fallon die oogde als een getaakstrafte, een gitarist die zijn chagrijnig hoofd in een hoody verstopte en de ongelooflijke prestatie als extra gitarist de grootste zak hooi uit het magazijn te selecteren.
Nu de band doorstoot naar de echt grote zalen verdient Fallon ook op dat gebied wat hij zijn band en zichzelf op Get Hurt alvast heeft gegeven: een schop onder de kont.
The Gaslight Anthem, Get Hurt (Universal). Live op 15 november in de Heineken Music Hall