Plaatselijke folklore

Herfst betekent lente voor het dramaseizoen. Er waren al vroege bloeiers: Van God los, vierde reeks, geïnspireerd op echte moordzaken; de vijfde reeks van Penoza. Maar nu gaat het los. Rebellie in het verzorgingstehuis (Het geheime dagboek van Hendrik Groen); Amsterdamse psychiater wordt drugsbaas in Noordoost-Groningen (Hollands Hoop tweede reeks); van matchfixing tot nog veel erger (Voetbalmaffia). Volgens dramamakers is gans de wereld een rovers- en moordenaarshol. Met alle respect voor de vaak goede series, voor de filmliefhebber is One Night Stand interessanter. In die reeks tv-films van vijftig minuten krijgen veelbelovende makers zowel een fatsoenlijk budget als vakkundige omroepbegeleiding als voortreffelijke acteurs plus prima crew. Om een in filmtermen korte, maar volwassen film te maken.

Deze week gaat de twaalfde jaargang van start, een bont boeket, want ‘diversiteit is een bewuste keus’ zegt Joost de Wolf, net afgezwaaid hoofd drama van de vpro, over de inmiddels tachtig films. Van comedy tot tragedie, van naturalistisch tot absurdistisch, van experimenteel tot nieuw-klassiek, van Limburgs gehucht tot het vluchtelingenkamp bij Calais (twee locaties in deze jaargang). Bijna altijd interessant vanuit filmisch oogpunt, soms prachtig – met als licht tragische kanttekening dat ze zelden tot het collectief cultureel geheugen gaan behoren, zoals speelfilms dat soms wel lukt. Al halen, toegegeven, One Night Stand-films steeds vaker nominaties, zelfs Kalveren op het Filmfestival.

Ik beperk me hier tot de eerste twee, die fraaie illustratie van uitersten zijn. Geopend wordt met Limburgia, tragikomedie in een heuvellands gehucht, met als boosdoeners het wrede noodlot, de jeugd van tegenwoordig en een nieuwe Hollandse (!) burgemeester. Het wordt vet aangezet: de dorpsschutterij met zijn uniformen en trommelaars; het lieflijke landschap; het mannenkoor dat over Limburg zingt. De burgemeester in bespottelijke motoroutfit en met diepe minachting voor de plaatselijke folklore. En voorzitter Wiel, die graag zelf tot koning gekroond wil worden, maar die dat maar niet lukt. Eenvoudige ziel, een beetje klem tussen de oprechte liefde voor zijn vrouw en haar verlangen eindelijk op vakantie te kunnen. Maar zolang Wiel geen koning is moet ze zich behelpen met de zonnebank. Als het spotternij met provincialisme is, dan liefdevolle spotternij door bloedverwanten. Fraai en geestig gefilmd door Noël Loozen.

In Jungle meldt zich Syrische vluchteling Benyamin, toneelstudent uit Damascus, die hoopt en verwacht snel door te kunnen naar Londen om daar zijn opleiding te voltooien. Charmante jongen uit de bourgeoisie, vlot in de omgang, met schijnbaar licht gemoed, wiens nachtmerries iets heel anders verraden. Andere Syrische kampbewoners dwingen eenzelvige Ibrahim, boerenzoon, getraumatiseerd, om Benyamin op te nemen in zijn tent. Het wordt een indringende confrontatie. Regisseur en scenarist Hetty de Kruijf verricht een onmogelijk lijkende taak: een geloofwaardig beeld van het leven in ‘Calais’ te geven en geloofwaardige personages met dito geschiedenissen te creëren. De twee Syrisch-Nederlandse acteurs (George Tobal, Majd Mardo), zelf gevlucht, zijn geweldig. De film was genomineerd voor een Gouden Kalf. De acteurs als duo (!) voor ‘beste acteur’.