De oppositie was zich daarvan bewust en eiste dus geen grote veranderingen maar zaken als ‘eerlijke verkiezingen’. Dat is een terechte eis van de groeiende middenklasse. Maar zo'n verlangen spreekt niet tot de verbeelding van de grote hoeveelheid Russen wier zorgen uit brood en boter bestaan. Ook hielden de activisten zich zorgvuldig aan alle fatsoenseisen, er werd niks gemold en de politie werd niet geprovoceerd. Dit was ook weer omdat het vooral nette mensen zijn die zeiden dat het genoeg was geweest met Poetin.
De behoedzaamheid waarmee de oppositie omsprong met protesten eiste haar tol. Sinds de vervalste parlementsverkiezingen van december vorig jaar groeide de groep demonstranten steeds, tot soms wel honderdduizend mensen. Maar bij de laatste grote demonstratie tegen het regime in februari leek men zich er al van bewust dat de race gelopen was, ik verbaasde me althans over hoe men zich binnen anderhalf uur verzamelde op een plein, naar wat toespraakjes luisterde en weer in groepjes naar huis ging.
De afgelopen jaren registreerden opinieonderzoeken op z'n best lauwe steun voor democratie: als niemand het goede voorbeeld geeft, mag je ook geen groot enthousiasme verwachten. De laatste tijd leek het erop dat onder gewone mensen meer venijn jegens het bestuur groeide. Maar in de nabije toekomst zal een groot deel van de critici weer afhaken van het publieke debat en zich terugtrekken in het eigen leven, om geld te verdienen, reisjes naar het buitenland te maken of op andere manieren de vernedering door het Kremlin proberen te vergeten. Een kleiner deel van de demonstranten zal actie blijven voeren, dat vermoedelijk steviger doen, met niet toegestane methoden, en dus vaker in de gevangenis belanden. Omdat de meeste mensen zich daarmee niet willen identificeren, zal de kleine golf van democratie die de afgelopen maanden even door Rusland trok hoogstwaarschijnlijk snel voorbij zijn.
Poetin zal het kalbasa zijn, worst. Hij is weer een paar jaar gevrijwaard van gedonder met het volk en kan zich ongestoord wijden aan, ja, aan wat eigenlijk? Zowel de mensen die veronderstellen dat hij niets meer is dan een superboef die miljarden steelt, als de mensen die menen dat hij het Russische imperium zo goed als kan overeind houdt, hebben niet veel bewijzen voor hun stelling. Zolang de olieprijs hoog blijft, en daar ziet het wel naar uit, heeft Rusland genoeg geld om ongeveer te blijven functioneren zoals het de afgelopen jaren deed: met heel veel grote voordelen voor heel weinig mensen en heel veel kleine nadelen voor heel veel mensen.