Toen Poetin eind februari besloot Oekraïne binnen te vallen, waarschuwden de Italiaanse geheime diensten direct al voor het gevaar van de ‘pokerkaart’ van de vluchtelingen die Poetin op zak heeft. De waarschuwing sloeg op de havens van het gebied Cyrenaica in Oost-Libië, die Poetin via een berucht huurlingenleger controleert, samen met de Libische generaal Haftar. Met een vingerknip kunnen Poetin en Haftar de vluchtelingen afvuren op Europa, en dat betekent in de praktijk op Italië, waarschuwden de Italiaanse diensten begin maart.
Nu is het zo ver. Met de recente val van de Europa-gezinde regering-Draghi en de Italiaanse verkiezingen op 25 september zijn ‘de kranen opengezet’, zoals het in de Italiaanse media wordt genoemd. Vanuit de Oost-Libische havens van Derna en Tobruk, tot nog toe ‘slapende havens’, is een stroom vluchtelingen op gang gekomen die in oude vissersboten de oversteek naar Sicilië waagt. Afgeladen houten boten met vijf-, zeshonderd man gaan in hoog tempo naar Lampedusa, waar de situatie wanhopig is. Op Lampedusa bivakkeren duizenden vluchtelingen, terwijl deze eerste opvang is berekend op slechts 350 man.
‘Libië is een kanon dat gericht staat op de Italiaanse verkiezingen’, aldus een bron van de Italiaanse geheime diensten aan de krant la Repubblica. De redenering is simpel: door de komende twee maanden een vluchtelingenhoos van Libië op Italië los te laten, wordt het rabiate anti-vluchtelingen-rechts van vooral Matteo Salvini’s Lega, maar uiteraard ook van de post-fascisten van Giorgia Meloni en van het ‘gematigd rechts’ van Silvio Berlusconi in de kaart gespeeld. Sowieso ligt het rechtse blok voor de aanstaande verkiezingen op een niet te overbruggen voorsprong, maar een vluchtelingenhoos uit Libië kan altijd van nut zijn, moet Poetin hebben gedacht.
Voor Poetin is de val van Draghi goed nieuws. Zijn oude vriendschap met Berlusconi, zijn jonge fanclub bestaande uit Salvini en Meloni: als Italiaans rechts volgens de verwachtingen wint, wordt een stevige bres geslagen in het Europese front dat zich achter Oekraïne heeft geschaard. Bovendien is er olie te verdelen in Libië, zoals ook de Franse president Macron weet. Vorige week schrapte het demissionaire Italiaanse parlement nog even stilletjes de twaalf miljoen euro die Libië van Italië zou krijgen voor het tegenhouden van de vluchtelingen. De linkse Partito Democratico was de initiatiefnemer van het besluit.
Het aantal in 2022 getelde doden en vermisten aan de buitengrenzen van Europa, volgens het Missing Migrants Project (IOM): 2670