Warschau – Het gaat hard met de ‘conservatieve revolutie’ die leden van de nieuwe regering in Polen hebben aangekondigd.
Dit weekeinde besloot het ministerie voor Natuur en Milieu een reclamespotje van de televisie te halen dat het scheiden van afval promoot. Het spotje is anderhalf jaar geleden gemaakt en sindsdien is het te zien via verschillende publieke en private zenders. Wat is het probleem? De staatssecretaris op het departement vertelde op een persconferentie dat het spotje ‘sluipende propaganda’ bevat voor ‘alternatieve levenswijzen’ en een ‘gender-ideologie’ die ‘strijdig zijn’ met ‘de christelijke traditie van Polen’. Die traditie willen de nationaal-katholieken van zijn partij en zijn regering juist dienen. En bevorderen.
Dat de vorige regering graag geld uitgaf aan een spotje als dit, oké, maar hij, Slawomir Mazurek, wil niet dat zijn ministerie nog langer een cent belastinggeld uitgeeft aan dit soort immorele propaganda. Aldus de verklaring van de staatssecretaris.
Een buitenlander die het spotje bekijkt, kan met de beste wil van de wereld de propaganda niet detecteren, zelfs niet als hij het Pools machtig is. In dertig seconden zijn een man en een vrouw te zien en een jongetje, rond de acht jaar oud. In alles lijkt het op een traditioneel, braaf gezin. De kerstman komt langs, ‘hohoho!’, en geeft een cadeau. Zoonlief pakt het pakketje uit. Hij doet het pakpapier vervolgens in een andere vuilnisemmer dan het plastic dat als omhulsel dient voor de speelgoedtrein. Bravo.
Maar Polen begrijpen het direct. De kerstman wordt gespeeld door een bekende restaurantcriticus, Maciek Nowak. Hij is de Poolse Johannes van Dam. De twee lijken uiterlijk zelfs enigszins op elkaar. En Nowak is open over zijn homoseksualiteit, net als de twee jaar geleden overleden Van Dam. Daarin zit ’m de sluipende propaganda: een homo als kerstman.
Er staat in Polen nog geen wet op stapel die het propageren van ‘alternatieve levenswijzen’ verbiedt, zoals die wel bestaat in Rusland. Maar de huidige machthebbers willen in ieder geval voorkomen dat zij zelf die propaganda maken.
Nowak heeft via de sociale media gereageerd op de woorden van de staatssecretaris, met een tekeningetje. Te zien zijn, netjes op een rijtje en gescheiden van elkaar: een stuk papier, met daaronder het woord ‘papier’. Een fles plus beker, met daaronder het woord ‘glas’. Een petfles, met daaronder het woord ‘plastic’ en daar weer naast een zelfportretje, ten voeten uit, met daaronder het woord ‘homo’.