GIJ ZULT WERKEN?
Aukje van Roessel (De Groene Amsterdammer, 19 september) analyseert de relatie tussen arbeidsproductiviteit en welvaart onder de titel Gij zult werken. De econoom Keynes had in de jaren dertig van de vorige eeuw een vijftienurige werkweek voorspeld, binnen een eeuw en mogelijk gemaakt door verhoogde arbeidsproductiviteit. Het huidige kabinet laat echter de verhoging van de arbeidsproductiviteit sloffen en zet in op verhoging van het aantal uren dat moet worden gewerkt. Terecht vraagt Aukje van Roessel zich af of Nederland al jarenlang, en het kabinet nu weer, iets over het hoofd ziet wat de realisatie van het rijk van maximaal haalbare vrijheid, zoals voorzien door Keynes, in de weg staat.
Ik meen dat ook Aukje van Roessel iets over het hoofd ziet, namelijk het fundamentalistisch christelijke karakter van dit kabinet: in het zweet uws aanschijns zult gij brood eten. Het is die grondhouding waarmee niet alleen de christelijke partijen, maar ook de huidige, van gereformeerde afkomst zijnde leiding van de Partij van de Arbeid (de naam alleen al!) is behept, waardoor Keynes’ kleinkinderen niet de wereld krijgen waar hij op had gehoopt. Optimistisch vrijheidsdenken kan daarom niet van dit kabinet worden verwacht. Eerder zou het stof moeten leveren voor de broodnodige revitalisatie van linkse politiek in deze rechtse tijden.
LEX VINK, Hoeilaart (B)

KOOP, KINDJE KOOP
Mooi, helder artikel van Sanne Bloemink over kinderen als consumenten (De Groene Amsterdammer, 3 oktober). Kleine kanttekening: Lord of the Rings is geen ‘kinderboek’. Sommige lezers vinden de mythologische thematiek van goed tegen kwaad misschien te simpel, voor kinderen is het talige, propvolle en vaak langdradige verhaal meestal een brug te ver (hoewel de zoon van de uitgever graag vertelde dat hij proeflezer was geweest). Het lezen van de drie delen en de prelude De Hobbit vereist flink doorzettingsvermogen. Maar wat een beloning.
Een beter voorbeeld van een kinderboek dat populair is onder volwassenen, is de (overigens schitterende) His Dark Materials-trilogie van Philip Pullman. Of de Narnia-serie van C.S. Lewis. Overigens zou ik de hang van volwassenen naar dit soort boeken geen ‘infantilisering’ noemen, zoals Bloemink doet. Het is eerder escapisme, een verlangen naar de heldere zwart-witcontrasten uit de kindertijd. Vaak zijn deze kinderboeken in taal en motieven meer literair dan de razend populaire misdaad- en horrorpulp die ook draait op eenvoudige goed/fout-schema’s. Voor de volledigheid: ikzelf ben een omnivoor als het om boeken gaat, en ik kan zowel met Hermans, Joyce, het Oude Testament, King of een kasteelromannetje aan mijn trekken komen. Zolang er maar niet dag in, dag uit hetzelfde op tafel staat, ben ik tevreden.
Dat is, denk ik, de duivelse kern van massaverkoop, voor kinderen en volwassenen: de totale eenvormigheid van de dingen, of het nu verhalen, etenswaren of kleren zijn.
MEREL BOERS, Amsterdam

KAYA IS HYPOCRIET
Het is weer hip om D66 te belichten. Het conservatieve Kamerlid Fatma Koser Kaya (D66) houdt (De Groene Amsterdammer, 3 oktober) tussen de carnavalskrakers door een klaagzang over het feit dat zij continu op haar Turkse achtergrond wordt aangesproken. In het interview trapt zij voornamelijk open deuren verder open, met haar partijpolitiek-correcte gefoeter op rechts.
Maar wat in het artikel navrant ontbreekt is het onderwerp Tweede Kamer-verkiezingen 2006, waarbij Kaya verkozen werd door een Turkse achterban woonachtig in Nederland. In december 2006 onthulde Nova dat een medewerker van het Turkse ministerie van Geloofszaken een dag voor de verkiezingen per e-mail een advies aan tweehonderdduizend in Nederland wonende Turken zou hebben gestuurd om op Fatma Koser Kaya te stemmen. Reden: Kaya neemt geen standpunt in over de Armeense genocide.
Fatma Koser Kaya heeft er terecht een hekel aan om enkel aangesproken te worden op haar Turkse achtergrond, maar als zij via een zwendelpraktijk een zetel in de Tweede Kamer kan bemachtigen, draait zij 180 graden om haar as. D66 in een notendop.
ALEX VAN VEEN

HOMO’S
Dat jullie aandacht besteden aan homo’s (De Groene Amsterdammer, 29 september) vind ik prima. Maar dat jullie op de cover Gerard Joling en Gordon gebruiken om De Groene te promoten – dan kan ik net zo goed Story kopen. Ik heb al eens jullie blad opgezegd, ik hoop dat dit eenmalig is. Want je wordt dag in, dag uit met deze twee homo’s geconfronteerd. Ik snap niet dat jullie daarin meegaan. Het verbaast mij gewoon, en ik ben ook heel verontwaardigd. Jullie blad is goed voor de invulling van mijn hersenen, maar niet zo. Bah!
JAN PLASS, Rockanje