Mythevorming
Met mythe 1 van WO II (in De Groene Amsterdammer van 20 mei), over München 38, ben ik het niet eens. De positie van Groot-Brittannië en Frankrijk ten opzichte van Duitsland was in 1938 veel gunstiger dan in 1939, zeker met Tsjecho slowakije erbij. De herbewapening kwam in Engeland en Frankrijk later (en langzamer) op gang dan in Duitsland. Bovendien waren in 1938 de Tsjechen met hun moderne leger een betere bondgenoot dan de Polen in 1939. Het doet er dan militair gezien niet veel toe dat het democratische Tsjecho slowakije ook politiek een acceptabeler bondgenoot was dan Polen met zijn autoritaire kolonelsregime. Overeind blijft dat Engeland en Frankrijk de oorlog in 1939 in gingen op de verkeerde tijd, op de verkeerde plaats en voor het verkeerde land.
Dat het in de steek laten van Tsjechoslowakije niet uit lafheid gebeurde, lijkt mij ook te kort door de bocht. De stemming «alles is beter dan oorlog» bij de Engelse en Franse bevolking, ook bij Chamberlain (minder bij Daladier), leidde tot het vertrouwen dat met Hitler te praten viel. Een jaar later was die illusie verdwenen. Dit verklaart dat in 1939 de oorlogsverklaring aan Duitsland van Chamberlain zo niet enthousiast dan toch zonder veel protest door de Engelsen werd aanvaard.
F.E. JAS, Pijnacker