Verdonk liegt
Rita Verdonk is bij elk verwijt aan haar adres zeer lichtgeraakt. Maar erger nog is dat Verdonk liegt. Zoals in antwoord op de vergelijking die Ad van Liempt (eindredacteur van Andere Tijden) heeft gemaakt tussen de prestatiecontracten voor de politie om illegalen op te sporen met het ‘kopgeld’ dat mensen tijdens de bezetting kregen als ze ondergedoken joden verraadden. In een reactie schreef Verdonk: ‘Mensen die in hun geboorteland in levensgevaar verkeren, verkrijgen in Nederland asiel.’ Dat is onwaar.
Al geruime tijd beijver ik mij voor een uit de Gazastrook afkomstige Palestijn, die is gevlucht voor Hamas. Die beweging – volgens Israël, de VS en Europa een terreurorganisatie – eiste van deze Palestijn dat hij als paramedisch bijrijder van een ambulance explosieven zou vervoeren voor de strijd tegen de joodse staat. Zijn weigering leidde tot bedreigingen, en toen hij onderdook werd zijn moeder mishandeld omdat zij niet bereid was zijn schuilplaats te onthullen. Daarop wist hij (eind 1999) naar Nederland te ontvluchten.
Verdonk kent dit verhaal. Het is haar een- en andermaal toegestuurd. Daarbij waren bewijzen gevoegd. Zoals een verklaring van het ziekenhuis waar de moeder is behandeld na de mishandeling. En een officiële verklaring van de toenmalige Palestijnse Autoriteit dat ze deze Palestijn geen bescherming kon bieden tegen de dreiging van Hamas. De ind wees het asielverzoek af, omdat hij zich pas na enkele dagen na aankomst in Nederland bij een aanmeldcentrum meldde. Tijdens zijn eerste gehoor ontstond ook een misverstand over de maand waarin zijn moeder was mishandeld. Was dat november of december geweest? Het misverstand werd de Palestijn aangerekend als het spreken van onwaarheid. Het vluchtmotief (de weigering deel te nemen aan terroristische acties, de mishandeling van de moeder en de verklaring van de Palestijnse Autoriteit) doet er al bijna zeven jaar niet toe.
Volgens Verdonk kan tegen de beslissing van de ind het oordeel van de rechter worden gevraagd. Maar de rechter bevindt zich in de heersende rechtspraktijk helemaal niet in de positie om tot een onafhankelijk oordeel te komen. Die mag slechts ‘marginaal’ toetsen. Niet aanleiding en motief om te vluchten staan ter discussie, maar de manier waarop de ind heeft gehandeld. Als daarop formeel niets is aan te merken, kan de rechter de afwijzing alleen maar sanctioneren. De rechter in deze kwestie informeerde ter zitting naar het welzijn van de mishandelde moeder van de Palestijn. Het dossier gaf haar daartoe kennelijk aanleiding, maar uiteindelijk volgde ze toch de ind.
Politieke vluchtelingen, voor wie in Nederland volgens Verdonk altijd plaats zou zijn, worden in hun kwetsbaarheid gedurende de eerste dagen in Nederland met dubieuze methoden onderuitgehaald. De ind heeft zich erin bekwaamd asielzoekers op onbenullige fouten te betrappen of ze daartoe te verleiden. Dan kunnen ze na een rechterlijke uitspraak onmiddellijk worden afgevoerd naar een van de detentiecentra om te worden uitgezet.
Daar doet zich bij deze Palestijn (die zelf in zijn levensonderhoud voorziet, voortreffelijk Nederlands spreekt en in zijn omgeving als ingeburgerd wordt beschouwd) een extra complicatie voor. Een terugkeer naar Gaza is om veiligheidsredenen uitgesloten, zeker nu Hamas daar aan de macht is – een terroristische organisatie waarmee ook de Nederlandse regering niets te maken wil hebben. Maar zelfs als hij zou besluiten terug te keren naar zijn familie, met gevaar voor zijn leven, met wie zou hij dat dan moeten regelen. Israël? De Palestijnse Autoriteit van Hamas? President Mahmoud Abbas?
Na veel vijven en zessen wees Verdonk de Palestijn vorig jaar op de mogelijkheid zich nogmaals te vervoegen bij het aanmeldcentrum in Ter Apel. Maar ze voegde daar aan toe dat de kans op een verblijfstitel nagenoeg nihil was. Kort daarop brandde een deel van het detentiecentrum op Schiphol-Oost uit. We hebben Verdonk toen per zoveelste aangetekende brief bedankt voor haar uitnodiging naar Ter Apel te komen. Verdonk heeft van liegen een tweede natuur gemaakt. Beschamend is het: Hamas in de grote politiek in de ban doen en een slachtoffer van die beweging in de kou laten staan.
REDMAR KOOISTRA, Woerden
PCM en ESF
De vergelijking die Hubert Smeets (De Groene Amsterdammer, 10 oktober) maakt tussen het afwijzen van overheidssteun en de esf-subsidies die ze ontvangen, gaat op essentiële punten niet op. De subsidies uit Brussel zijn voor alle bedrijven beschikbaar. Het zijn subsidies waarmee de overheid – in dit geval de Europese Commissie – arbeidsmarktontwikkelingen wil stimuleren. De subsidies zijn bedoeld om de ‘employability’ te bevorderen: het scholen van medewerkers om ervoor te zorgen dat ze goede kansen op de arbeidsmarkt behouden. De subsidie is direct gekoppeld aan scholing voor medewerkers en niet bedoeld voor bedrijven. Bedrijven moeten de opleiding eerst zelf betalen en kunnen pas achteraf tot maximaal vijftig procent van de scholingskosten terugkrijgen.
PIETER KUIJT, pcm-uitgevers, Amsterdam