Historische roman
‘Maatschappelijk engagement is te vinden in de nieuwe historische roman. Voor wie lezen kan’, schrijft De Groene Amsterdammer (Literatuur, december 2006) ter inleiding van een beschouwing van Marita Mathijsen. Heeft Mathijsen de roman Het psalmenoproer van Maarten ’t Hart wel gelezen? vroeg ik me af bij het doornemen van haar artikel. Het leek mij niet. Hoe is anders te verklaren dat zij kennelijk begrepen heeft dat de armelui in Maassluis in opstand kwamen ‘tegen de conservatieve voorstanders van de oude psalmberijmingen’. Het was echt andersom; tot een andere conclusie kon ik na lezing en herlezing van de roman niet komen.
In het Maassluis van ’t Harts roman ziet de hoofdpersoon, de reder Roemer Stroombreker, zich samen met andere notabelen geconfronteerd met een steeds heftiger rebellerende groep matrozen, nettenboetsters, timmermansknechten et cetera die zich in hun reformatorische kerk geen nieuwe en sneller gezongen psalmen laten opdringen. Het conservatisme bevond zich dus in de hoek van het oproerige ‘lagere’ volk. Zelfs de achterflap van het boek laat geen andere uitleg toe. Wonderlijk dat Mathijsen van het tegenovergestelde uitgaat.
RIEN POLDERMAN, Spaarndam
Hermela
Het artikel van Naomi Italiaander over Hermela (De Groene Amsterdammer, 15 december) heeft mij geschokt. Misschien onbedoeld roept het verslag een stemming op die men dagelijks kon proeven tijdens de oorlog toen ook regelmatig joodse vrienden en bekenden domweg van de aardbodem verdwenen. U beschrijft de zoektocht naar Hermela prima zonder dat u zich misschien realiseerde dat zo’n tekst een déjà vu oproept.
Dit brengt mij op het thema dat ik nog maar eens wil onderstrepen: de laatste maanden is herhaaldelijk, door onder anderen Huub Oosterhuis en de ChristenUnie, het huidige uitzettingsbeleid vergeleken met de gang van zaken in 1940-45. De verontwaardiging binnen zogeheten rechtse kringen hierover is aanzienlijk en misschien wel integer. Niettemin is er een overeenkomst tussen Heerhugowaard en Westerbork.
Toch hoop ik dat onder meer De Groene Amsterdammer die schrijnende vergelijking breed zal blijven uitmeten. Het zijn juist organen als De Groene Amsterdammer en Vrij Nederland die dit alles luid en duidelijk aan de orde kunnen stellen, beter dan de SP, die op dit terrein ten onrechte niet au sérieux genomen wordt.
G.L. SIMONS, Amsterdam
Moderne muziek
Met plezier lees ik zojuist het artikel van Dick Leutscher over het bezoek van de koningin aan Groningen en speciaal de beschrijving over de drie Nederlandse premières die daar ten gehore zijn gebracht. Het is fijn om te lezen dat er nog mensen zijn die in deze tijd van Intellectuele Nivellering aandacht besteden aan moderne muziek.
MARCEL MANDOS, artistiek manager Noord Nederlands Orkest, Groningen