Post week 17

De gefeminiseerde wereld

Nu we in de recente Groene weer geconfronteerd worden met de vrouwelijke superioriteit, ik denk hierbij onder meer aan de belangrijke rol die Clementine Churchill tijdens de Tweede Wereldoorlog moet hebben gespeeld, rijst bij ondergetekende het sterke vermoeden dat al die geniale muziek van J.S. uit de pen van mevrouw Bach moet zijn gevloeid!

FRED DUBIEZ, Amsterdam

Actie-onderzoek

In het artikel van Sanne Bloemink over een afnemend draagvlak voor de wetenschap wordt de traditionele wetenschapsbeoefening afgezet tegen innovatieve manieren van onderzoek (De Groene van 20 april). Het artikel sluit af met de conclusie dat universiteiten ruimte moeten maken voor creatieve en innovatieve onderzoeksmethoden om de kloof tussen universiteiten en de samenleving te kunnen overbruggen. Als emeritus-hoogleraar kunst en economie aan de Universiteit Utrecht/HKU kan ik deze conclusie alleen maar onderschrijven. En al eerder is deze conclusie getrokken, ook in De Groene, waarbij de traditionelen vooral baat hebben bij de gevestigde financieringsstromen, een aspect dat in het artikel zelf niet ter sprake komt.

In het artikel wordt echter een misverstand bevestigd over actie-onderzoek. Bij monde van actie-onderzoeker Albert Jan Kruiter wordt beweerd dat praktijkgericht actie-onderzoek binnen de universiteit als onwetenschappelijk wordt opgevat. Dit is onjuist. In elk boek over onderzoeksmethodologie wordt actie-onderzoek als een aanvaarde onderzoeksmethode gezien. Ook door de traditionelen.

Wat wel het geval is, is dat de traditionele wetenschapsbeoefening zeer kritisch staat tegenover actie-onderzoek. Belangrijkste kritiek is dat het heel moeilijk is om in de praktijk de zelfstandigheid van de onderzoeker te garanderen. Uit mijn eigen promotie over actie-onderzoek bij Toneelgroep Amsterdam (1998, Nyenrode) blijkt dat deze zelfstandigheid gehandhaafd kan worden door als onderzoeker een heel duidelijk onderzoeksprotocol te hanteren en in het manuscript academische kwaliteitsnormen te respecteren. Een competente promotiecommissie staat vervolgens garant dat het onderzoek in de juiste wetenschappelijke innovatie wordt geplaatst.

Zijn daarmee alle problemen rond actie-onderzoek opgelost? Absoluut niet, zo is mijn waarneming. Er zijn weinig hoogleraren bekwaam om actie-onderzoek te beoordelen, de aanwezige interdisciplinariteit te doorgronden én te waarderen en af te stappen van de eigen, als regel traditionele wetenschapsopvattingen. En ook de gevestigde wetenschapsbladen en academische commissies missen vaak de beoordelaars om tot een innovatieve, vakoverstijgende waardering te komen.

GIEP HAGOORT, Utrecht

Emoties in het strafrecht

In het eerste deel van ‘De emotionalisering van het strafrecht’ (De Groene van 3 maart) keek ik op van de stellige uitspraak van Folkert Jensma: ‘Het strafrecht is geen vergeldingsmachine.’ O nee? Ik dacht dat elke eerstejaars rechtenstudent dat zo leerde. Zie ook www.rechtspraak.nl, de overheidswebsite van de rechterlijke macht. Waar het gaat over het doel van straffen wordt vergelding als eerste genoemd: ‘Een doel van een straf is vergelding. Wie een strafbaar feit heeft begaan, mag daar niet mee wegkomen. Hij verdient straf.’ Het zal niet verbazen dat Jensma, met zijn eigenzinnige kijk op strafrecht, tegen de huidige ontwikkeling van ‘emotionalisering’ is. Maar strafrecht gaat automatisch over emotie: het zijn nu eenmaal geen robots of machines die bestolen of mishandeld worden.

Het strafrecht en strafprocesrecht zijn lange tijd het aandachtsterrein geweest van wetenschappers die vooral geïnteresseerd waren in de rechten van de tasjesdief en niet of nauwelijks in die van de bestolen oma. Het is goed dat ook oma weer aan het woord mag komen.

BENEDICT JANSSEN, Rotterdam