Post week 19

Huub Oosterhuis (1)

Een aantal regels in het memoriam van de onlangs overleden pastor Huub Oosterhuis (De Groene, 20 april) heeft mij enorm geraakt. De regel die als een raket bij mij insloeg was: ‘In de ogen van Oosterhuis verliet hij ook niet zozeer de kerk, maar de kerk hem.’ Ikzelf ken dat pijnlijke gevoel als geen ander. Heb de kerk van kinds af aan meegemaakt, van binnenuit.

Van de 67 levensjaren die mij tot nu gegund zijn heb ik er 63 doorgebracht binnen het instituut kerk, als jongere, als ouderling, als wijkcontact voor twintig gezinnen. Het enige wat voldoening bracht was het werk in de wijk. Het instituut kerk ging mij hoe langer hoe meer tegenstaan. Net als de moeder van Huub Oosterhuis verloren wij kinderen, niet na maar in een vergevorderd stadium van de zwangerschap. Waar de moeder van Oosterhuis levenslang zielenpijn had van de ‘drie weesjes van God’, haar vroegtijdig gestorven ongedoopte kinderen, die in haar angstvisioen eeuwig zouden wegkwijnen tussen hemel en hel, zorgden de gebeurtenissen bij mijzelf voor enorm veel geestelijke pijn.

Hoewel ik op dat moment deel uitmaakte van de kerkenraad van de hervormde gemeente in mijn woonplaats, ontbrak elke vorm van pastorale zorg. Niemand die naar mij en mijn vrouw omkeek, niemand die zich bekommerde om wat dan ook. Omdat het verdriet en het onbegrip net als bij mevrouw Oosterhuis levenslang zijn blijven doorzeuren heb ik drie jaar geleden net als veel andere mensen besloten het kille instituut kerk te verlaten. Ik had het nooit van mezelf verwacht, maar het moest er voor mijn eigen gemoedsrust van komen.

BERT WEGGEMANS, Niebert

Huub Oosterhuis (2)

Jos Palm schreef een mooi verhaal over de religieuze betekenis van Huub Oosterhuis, na zijn dood (De Groene, 20 april). Ik wil dat graag aanvullen met zijn politieke kant. Oosterhuis was links en was lid van verschillende sociaal-democratische politieke partijen tegelijk; hij was in 2006 lijstduwer voor de SP. In de jaren zeventig werd hij, na de staatsgreep tegen de socialistische president Salvador Allende in 1973 in Chili, de voorzitter van de omvattende Chili Beweging Nederland, waarin tientallen Chili-comités in het land, vakbonden en politieke partijen, inclusief het CDA, bijeenwaren. Met de Chili Beweging werden manifestaties georganiseerd, zoals de jaarlijkse Chili-demonstratie op 11 september, waar elk jaar duizenden mensen op afkwamen. Huub sprak de menigte toe.

In de jaren negentig, de jaren van groeiend neoliberalisme, organiseerde hij Den Uyl-lezingen in de Rode Hoed. Premier Wim Kok hield in 1995 zijn historische speech over het afschudden van de socialistische veren van de PvdA. Huub Oosterhuis verraste mij, toen hij me eind 1995 vroeg om te reageren met een essay op die lezing. Ik schreef een kritisch verhaal over de denkarmoede en het gevaar van teloorgang van de PvdA. Vervolgens organiseerde hij een debat in de Rode Hoed tussen Kok en mij. Kok liet zich, tot mijn verbazing, seconderen door de ministers Marcel van Dam en Wim Meijer.

Oosterhuis zag met vooruitziende blik dat de eens zo belangrijke en invloedrijke PvdA bezig was zichzelf te vermorzelen door in het neoliberalisme mee te gaan, met privatiseringen, flexibilisering en bezuinigingen. In 2020 schreven Duco Hellema en Margriet van Lith het boek: Dat hadden we nooit moeten doen: De PvdA en de neoliberale revolutie van de jaren negentig.

AAFKE STEENHUIS, Amsterdam