Lula’s gelijk
Dat ik, afvallig psp’er, De Groene wijzen moet op het gelijk van Brazilië’s presidentskandidaat Lula inzake ‘onze’ opstelling in de Oekraïne-oorlog. Zijn volgens Marjon van Royen (De Groene van 12 mei) foute ‘Koude-Oorlog-zienswijze’ verdient een nadere uitleg.
Wie maakte een einde aan 40-plus jaren Koude Oorlog? Dat was Gorbatsjov, die in 1989 het idiote maar goddelijke lef had het Warschaupact op te heffen en het IJzeren Gordijn neer te laten. Zijn enige verzoek: laat de Navo pas op de plaats maken. Hetgeen werd gegund: ‘not one inch’ oostwaarts. Hoe ontstond vervolgens het huidige conflict? De Sovjet-Unie viel uiteen in het Gemenebest van Onafhankelijke Staten. Hun communistische economie onderging op advies van het imf (een gifpil?) een stelselomwenteling die extreme gevolgen had. De Russische samenleving werd straatsteenarm, de oligarchen werden schathemeltjerijk, de gemiddelde levensduur klapte vijftien tot twintig procent omlaag; niemand telde de miljoenen dode Russen. Wij zagen een historische kans en breidden de Navo uit tot en met de oostgrens van de Baltische staten. Jeltsin stelde Poetin aan als succesvol puinruimer en opvolger.
In de weer gestabiliseerde situatie bleef de westelijke coalitie stoken: in Georgië (Dagestan); in Oekraïne: de Oranje Revolutie gevolgd door de Majdan-staatsgreep (‘we have to thank you’, riep Verhofstadt). De huidige oorlog is zo de uitkomst van onze volstrekte onbetrouwbaarheid. De relaties met Rusland lijken voor de komende decennia verpest en dat is in de eerste plaats onze schuld: De Navo bestond uit zestien lidstaten. Dat zijn er nu dertig: een flagrante schending van de ‘grondslag’ van de beëindiging van de Koude Oorlog.
Ook de voorgenomen Navo-lidmaatschappen van Zweden en Finland zijn schendingen van die ‘grondslag’. Poetins speciale militaire actie speelt zich af geheel binnen de grenzen van de voormalige Sovjet-Unie en regardeert ons net zomin als destijds zijn oorlog in Tsjetsjenië. Zulke speciale militaire acties zijn niet ongebruikelijk. Onze interventies in het Midden-Oosten (de nasleep van de Arabische lente) behoren ertoe, maar ook bijvoorbeeld de Turkse oorlog tegen Cyprus (juli-augustus 1974) die de Turkse vazalstaat Noord-Cyprus opleverde. Wij kenden toen geen sanctiebeleid tegen rijke Turken met vette bankrekeningen. Thans geldt dus geen recht dat voor allen gelijk is, maar de doorwerking van 40-plus jaren anti-Russische Koude-Oorlogspropaganda: Rutte haat de Russen en elke loer die hij Poetin draaien kan is meegenomen.
KLAAS MAAS, Voorschoten