Geachte Opheffer,

Pas op, dit wordt een lullig briefje. Maar het moet wel geschreven worden.

Met plezier en herkenning lazen wij (echtpaar – 84 jaar elk – zoent al 66 jaar) uw observaties over ouder worden (in De Groene van 2 juni). Na, en naast, het proza dat standaard op bejaarden wordt losgelaten is uw tekst een verademing. Daarvoor onze dank.

Maar: ‘Buiten ben ik gelukkig weer geil’ geeft ons te denken. Over Opheffer en aan een scheet na de Matthäus. Aan keihard boeren na het ja-woord. Een onsmakelijk vuile zakdoek gebruiken tijdens een sollicitatiegesprek.

Wij vinden het een populair ouwejongenskrentenbrood-imago als weloverwogen slot van fijnzinnig-beschaafde wijsheid van de hoge leeftijd. En dat is jammer want uw blik is helder, uw interpretatie verrassend en uw betoog voldoet aan ‘meer hoeft niet, minder kan niet’. En dan eindigt u met een grol, grootspraak, met stoere taal. Daar heeft u over nagedacht.

Volstrekt overbodig. Gênant doorzichtig. Om spijt van te hebben.

Wij hopen op een revanche en staan klaar met de mantel der liefde.

Hajo en Trijntje Vleming-Spaargaren

Dikke Bertha

Naarmate de tijd verstrijkt ontstaan er steeds meer mythen. Zeker over de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Vaak veroorzaakt door verkeerde berichtgeving of onduidelijke communicatie. Een onuitroeibare mythe uit de bezettingstijd is die van het Zweedse wittebrood, boven hongerend Nederland uitgestrooid door geallieerde bommenwerpers. Gooi een brood van vier-hoog naar beneden en zie wat er overblijft. Niets. Dus vanuit een vliegtuig? Ga maar na.

Mijn beide grootvaders waren in de Eerste Wereldoorlog gemobiliseerd. Opa Willem liep wacht in Amsterdam, opa Jan wachtte in een vochtig fort op een vijand die niet kwam. Hun soldatenleven was saai: lees Frank van Wezels roemruchte jaren (A.M. de Jong) of Spionage in het veldleger (Roothaert) er maar op na.

In De prijs van neutraliteit (De Groene van 16 juni) lanceert Chris van der Heijden wederom een mythe, nu over de Eerste Wereldoorlog. ‘Dikke Bertha’ was beslist géén tank, maar de naam van een superkanon waarmee de Duitsers Parijs trachtten te bestoken. Gebouwd door de firma Krupp, op een spoorwegonderstel, en genoemd naar de vrouw van de directeur van de wapenfabriek. De Engelsen en de Fransen waren trouwens de eersten die tanks inzetten om de patstellingen van loopgraven en prikkeldraadversperringen te doorbreken. De Duitsers hadden hier aanvankelijk geen weerwoord op, maar hebben deze omissie in de Tweede Wereldoorlog ruimschoots goedgemaakt.

RUUD VAN LING

Bernie Sanders

Zowel Sean Wilentz als Andrew Sullivan beschrijft in De Groene van 16 juni Bernie Sanders als een demagoog van links, eigenlijk geen echte Democraat. Mijn Oxford Dictionary definieert een ‘demagogue’ als ‘a leader of the people or, in a bad sense, an unprincipled political agitator’. Is Sanders een man zonder principes?

Als student in de jaren zestig was hij al actief in Martin Luther Kings burgerrechtenbeweging en in de strijd voor meer en beter betaald werk. Hij was tegen de oorlog in Vietnam en later stemde hij tegen de invasie van Irak en tegen Bill Clintons rampzalige hervorming van de gezondheidszorg.

Zestig jaar na zijn progressieve studententijd is Sanders de leider van de Progressive Caucus. Dit zijn Democraten die, anders dan Hillary Clinton, nooit met de Republikeinen meestemmen. Hij treedt naar eigen zeggen in de voetsporen van Franklin Delano Roosevelt en Lyndon B. Johnson, twee Democratische presidenten die fundamentele economische en sociale problemen erkenden en aanpakten.

Clinton heeft delen van Sanders’ programma overgenomen: zij is nu tegen de ttp en ttip, verdragen die ze eerst omarmde. Ook is ze inmiddels bereid het minimumloon een beetje te verhogen. Het is echter maar de vraag of ze eenmaal in het Oval Office deze beloften gestand zal doen. Ze heeft nu eenmaal de reputatie gemakkelijk van standpunt te veranderen.

Straks zijn progressieve kiezers gedwongen te stemmen op de minste van twee kwaden. Het resultaat: meer van hetzelfde. Meer oorlogen, meer kinderen die in armoede opgroeien, meer fracking, meer banen naar andere landen, meer economische en sociale ongelijkheid, meer macht in de handen van de rijkste 1 procent.

BRYNA HELLMANN, Amsterdam

Ondertussen op Groene.nl… klapt Gerbrand Bakker uit de jury-school, vergeet Vinnie Ko zijn tandenpasta mee te nemen naar een tweedaagse cursus en ziet Joost de Vries hoe beangstigend goed Woody Allens Husbands and Wives van Toneelgroep Amsterdam is. Marja Pruis leest een boek