Krastev

Als er één boek is dat in mijn ogen als verplichte literatuur zou moeten gelden voor eenieder die geïnteresseerd is in de mondiale ontwikkelingen van de afgelopen drie decennia, is het wel The Light that Failed van Ivan Krastev en Stephen Holmes. Daarin wordt immers haarfijn uitgelegd hoe het kwam dat de democratische omwentelingen in 1989 allesbehalve geleid hebben tot een wereldwijde doorbraak van de democratie en de vrijheid. Integendeel zelfs. De chaos en het geweld zijn de laatste jaren alleen maar toegenomen. Uit het interview met Krastev in De Groene van 9 juni blijkt dat hij hiervan ‘identiteit’ als de belangrijkste aanjager ziet. In dat opzicht sluit hij zich aan bij de opvattingen van de Amerikaanse politicoloog Fukuyama, die in zijn in 2018 verschenen Identity de identiteitspolitiek beschouwt als ‘Leitmotiv’ van de huidige conflicten én de doodsklap voor de democratie. Of deze verklaring steekhoudend is, is echter nog maar de vraag. Fukuyama sloeg immers de plank mis toen hij in 1989 in zijn essay The End of History uiteenzette dat er met de overwinning van de westerse liberale democratie een einde was gekomen aan de ideologische tegenstellingen die de wereldgeschiedenis had gekend. En dus was volgens hem het einde van de geschiedenis bereikt. We weten inmiddels beter.

ALBERT KORT,

Kapelle

De Kolenkitbuurt

Wat een ontzettend subjectief artikel in De Groene van 23 juni over de tennisbanen in de Amsterdamse Kolenkitbuurt. Een buurt die enorm vernieuwd is en wordt. Waarom moet steeds dat stempel van slechtste wijk erbij genoemd worden… Dat was ooit. Wat het artikel niet meldt, is dat er in het naastgelegen Gerbrandypark twee gratis tennisbanen liggen waar al jaren druk getennist wordt door jong, oud, dik, dun, wit, zwart, Nederlander of medelander. Ook ligt er een tenniscomplex bij het park waar veel mensen uit de buurt lid van zijn. Deze banen moeten weg omdat er een flat gebouwd gaat worden. Deze nieuwe banen kunnen dus in feite gewoon gezien worden als een soort compensatie voor de tennisbanen die al in de wijk aanwezig zijn en weg moeten. Tennisbanen in de Kolenkitbuurt (en in Slotermeer) zijn dus niets nieuws of bijzonders.

Jannie Jansen al 27 jaar bewoonster van deze wijk

Meritocratie

Hans Achterhuis en Pieter van Os gingen in De Groene van 16 juni per brief met elkaar in discussie. Kort samengevat: Van Os verzet zich tegen het ideaal van de meritocratie dat volgens hem in Nederland de boventoon is gaan voeren, terwijl Achterhuis zich juist een groot aanhanger van dat ideaal betoont en zich verzet tegen de ‘zesjescultuur’. Hoewel beide opponenten elkaar met respect bejegenen, en ook wel iets dichter bij elkaar komen, blijven ze het in de grond met elkaar oneens.

Dat is wat mij betreft ook wel goed te begrijpen. Want beide opponenten missen de essentie, zoals ik die in mijn ervaring als psychotherapeut, bedrijfsadviseur en loopbaancoach, en ook bij mezelf, heb menen te ontdekken. En dat is dat ieder individu dat daarvoor de ruimte krijgt of neemt, ernaar verlangt uit te vinden wat zijn eigen unieke bijdrage kan zijn aan de wereld waarin wij leven. Natuurlijk heeft dat ook te maken met zijn talenten en interesses, maar misschien wel meer nog met zijn bestemming of roeping. Als we die allemaal zouden kunnen vinden en in praktijk brengen, dan zouden we in ons leven voldoening en vervulling vinden, en zou het er met de wereld als geheel wat beter voor staan. Je kunt de wereld zien als een grote legpuzzel waarin iedereen zijn eigen persoonlijke stukje heeft bij te dragen. Daarbij is geen enkel stukje gelijk aan een van de andere. Alle stukjes zijn nodig voor het grote geheel.

Natuurlijk is het voor het vervullen van onze levensopdracht ook nodig dat we bepaalde kwaliteiten ontwikkelen. Maar dat zijn vaak niet de kennis en vaardigheden waar in een meritocratie naar gevraagd wordt. We moeten ons vaak ontwikkelen in een voorgeprogrammeerde structuur waar we niet in passen. Er zijn maar weinig families, scholen en werksituaties waarin het gezichtspunt van het bevorderen van persoonlijke groei in de richting van onze bestemming centraal staat. Geen wonder dat veel leerlingen en werknemers niet gemotiveerd zijn.

Geen meritocratie dus, en ook geen zesjescultuur, maar een samenleving waarin ieders persoonlijke ontplooiing centraal staat. Groeien, bloeien en vrucht dragen. Is dat geen ideaal dat het waard is om na te streven?

Erik van Praag, Amsterdam